admin

27 Mai – Shën Beda, Mësues i Kishës

Jeta e Shën Bedës

I Lumi Bede, stolia e shquar e Kishës Anglo-Saksone dhe historiani i parë anglez, iu kushtua Zotit në moshën shtatë vjeçare dhe iu besua kujdesit të Shën Benedikt Biskopit në Wearmouth.

Ai u bë murg në shtëpinë e motrave në Jarrow dhe atje stërviti jo më pak se gjashtëqind dijetarë, të cilët devotshmëria, dituria dhe prirja e tij e ëmbël i kishin mbledhur rreth tij. Mundimeve të mësimdhënies dhe respektimit të rreptë të rregullit të jetesës së tij, ai u shtoi orë të gjata lutjeje private dhe studimin e çdo dege të shkencës dhe letërsisë së njohur në atë kohë.

Ai njihte Latinishten, Greqishten dhe Hebraishten. Në traktatin që ai përpiloi për studiuesit e tij, që ekziston ende, ai grumbulloi gjithçka që bota kishte ruajtur atëherë në histori, kronologji, fizikë, muzikë, filozofi, poezi, aritmetikë dhe mjekësi. Në Historinë e tij Kishtare, ai na ka lënë biografi të bukura të shenjtërve Anglo-Sakson dhe Etërve të shenjtë, ndërsa komentet e tij mbi Shkrimet e Shenjta janë ende në përdorim nga Kisha. Pikërisht studimit të Fjalës së Hyjit ai ia kushtoi gjithë energjinë e shpirtit të tij dhe nganjëherë dhimbja e tij ishte aq e madhe sa zëri i tij thyhej nga e qara, ndërsa lotët e dijetarëve të tij përziheshin me lotët e tij. Ai kishte pak ndihmë nga të tjerët dhe gjatë viteve të tij të mëvonshme vuajti nga sëmundje të vazhdueshme; megjithatë ai punoi dhe u lut deri në orën e tij të fundit.

Shenjti ishte i punësuar në përkthimin e Ungjillit të Shën Gjonit nga greqishtja deri në orën e fundit të tij, e cila ndodhi në Ditën e Ngjitjes së Krishtit në Qiell në 735. “Atë ditë e kaloi me gëzim”, shkruan një nga dijetarët e tij. Dhe në mbrëmje djali që ishte pranë tij tha: “I dashur mësues, ka ende një fjali të pashkruar”. Ai u përgjigj: “Shkruaje shpejt”. Shumë shpejtë i riu tha: “Tani është shkruar” Ai u përgjigj: “Mirë, ti e the të vërtetën—consummatum est (U përfundua); merre kokën time në duart e tua, sepse është shumë e këndshme për mua të ulem përballë vendit tim të vjetër të lutjes dhe atje të thërras Atin tim.” Dhe kështu në dyshemenë e dhomës së tij ai këndoi: “Lavdi Atit, e Birit dhe Shpirtit Shenjt;” dhe ashtu siç tha “Shpirtit Shenjt”, ai dha frymën e fundit dhe shkoi në Mbretëritë e Qiejve.

Meditim – “Sa më shumë,” thotë Imitimi i Krishtit, “një njeri është në harmoni dhe i thjeshtë brenda vetes, aq më shumë dhe më thellë i kupton gjërat pa u munduar; sepse ai merr dritën e të kuptuarit nga lart.”

26 maj — Shën Filip Neri

Jeta e Shën Filip Nerit

Filipi ishte një nga linjat fisnike të shenjtërve të ngritur nga Hyji në shekullin e gjashtëmbëdhjetë për të ngushëlluar dhe bekuar Kishën e Tij. Pas një fëmijërie me bukuri engjëllore, Shpirti i Shenjtë e tërhoqi atë nga Firence, vendlindjen e tij. I tregoi botën, që të mund të hiqte dorë lirisht prej saj. E çoi në Romë, e ngjasoi me Veten në mendje, në zemër dhe në vullnet, dhe më pas, si me një Rrëshajë të dytë, zbriti në formë të dukshme dhe e mbushi shpirtin e tij me dritë, paqe dhe gëzim.

Ai do të kishte shkuar në Indi, por Zoti e rezervoi për Romën. Atje ai vazhdoi thjesht nga dita në ditë, duke tërhequr shpirtra te Jezusi, duke i ushtruar ata në vdekje dhe dashuri hyjnore dhe duke i lidhur ata së bashku me përkushtime të gëzuara; Kështu, në mënyrë të pandërgjegjshme për veten e tij, nën duart e Marisë, siç tha ai, Oratoria u rrit dhe e gjithë Roma u përshkua dhe u transformua nga fryma e saj.

Jeta e tij ishte një mrekulli e vazhdueshme, gjendja e tij e zakonshme një ekstazë. Ai lexoi zemrat e njerëzve, parashikoi të ardhmen e tyre, e dinte fatin e tyre të përjetshëm. Prekja e tij i dha shëndet trupit; Vetë vështrimi i tij qetësoi shpirtrat në telashe dhe largoi tundimet. Ai ishte gazmor, gjenial dhe joshës në mënyrë të parezistueshme; as fyerja dhe as e keqja nuk mund ta zbehnin shkëlqimin e gëzimit të tij.

Filipi jetoi në një atmosferë dielli dhe gëzimi që i ndriçonte të gjithë ata që i afroheshin. “Kur e takoja në rrugë,” thotë njëri, “ai më përkëdheli në faqe dhe më thoshte: “Epo, si është Don Pellegrino?” dhe më linte aq plot gëzim sa nuk mund ta dija se në cilën anë po shkoja”. Të tjerë thoshin se kur u tërhiqte me lojëra flokët ose veshët, zemrat e tyre mbusheshin me gëzim. Marcio Altieri ndjeu një gëzim kaq të madh në praninë e tij, sa tha se dhoma e Filipit ishte një parajsë në tokë. Fabrizio de Massimi shkonte i trishtuar ose i hutuar dhe qëndronte te dera e Filipit; tha se mjaftonte ta shihje, të ishe pranë tij. Dhe shumë kohë pas vdekjes së tij u mjaftoi shumë njerëzve, kur ishin të shqetësuar, të hynin në dhomën e tij për të gjetur zemrat e tyre të ndriçuara dhe të gëzuara. Ai frymëzoi një besim dhe dashuri të pakufishme dhe ishte streha dhe ngushëlluesi i përbashkët i të gjithëve. Nderimet më të larta e kërkuan atë, por ai nuk i pranoi. Ai vdiq në vitin e tetëdhjetë, në 1595, dhe mban titullin e madh Apostull i Romës.

Meditim —Filipi donte që fëmijët e tij t’i shërbenin Hyjit, si të krishterët e parë, me gëzim në zemër. Ai tha se ky ishte shpirti i vërtetë birnor; kjo e zgjeron shpirtin, duke i dhënë liri dhe përsosmëri në veprim, fuqi mbi tundimet dhe ndihmë më të plotë për këmbëngulje dhe vendosmëri në Fe.

Ngjitja e Krishtit në Qiell

“Dhe, si ata po i mbanin sytë e ngulitur në qiell, ndërsa ai po largohej, ja dy burra në rroba të bardha iu paraqitën atyre, dhe thanë: ”Burra Galileas, pse qëndroni e shikoni drejt qiellit? Ky Jezus, që u është marrë në qiell nga mesi juaj, do të kthehet në të njëjtën mënyrë, me të cilën e keni parë të shkojë në qiell”.” – Veprat 1:11

Vëllezërit e mi të dashur,

A nuk do të kishte qenë më mirë sikur Zoti ynë të kishte qëndruar?

Një nga tundimet që duhet të ketë hyrë në mendjen e të paktën njërit prej apostujve teksa shikonin qiellin pasi Zoti ynë u ishte zhdukur nga sytë pas një reje është pyetja: “A nuk do të kishte qenë më mirë nëse Mësuesi do të kishte qëndruar me ne? Nëse do të themelojmë mbretërinë e Krishtit në Tokë, siç na ka urdhëruar të bëjmë, a nuk do të ishte më mirë nëse Ai do të na drejtonte? Atëherë njerëzit do të besonin në Të; ata do të shihnin fuqinë dhe mrekullitë e Tij. Ai ishte i pavdekshëm tani dhe një burim habie edhe më shumë se më parë? Gjërat do të ishin shumë më të lehta.”

Gjërat do të ishin vërtet më të lehta, vëllezërit e mi të dashur: më lehtë nëse qëllimi i Tij ishte një mbretëri tokësore; më e lehtë nëse vlerësimi i suksesit, qëllimi i mbretërisë, do të ishte thjesht material. Por, realiteti është se ndërsa mbretëria e Tij do të themelohet në Tokë, përfundimi, përsosja e saj është domosdoshmërisht në qiell.

Pse Jezusi u ngjit në qiell – quoad se (në Vetvete)

Zoti ynë duhej të ngjitej në qiell dhe të qëndronte atje në trupin e tij fizik.

Trupi i tij nuk ishte bërë për Tokën dhe në gjendjen e tij të pakorruptueshme të ringjallur, tani Toka ishte e papërshtatshme për Trupin e Tij, sepse kishte filluar një jetë të re të pakorruptueshme dhe ishte përshtatur për parajsë.
Misioni i tij duhej të përfundonte edhe në parajsë. Ashtu si krijimi është një krijim nga Hyji dhe i krijuar për t’u kthyer te Hyji, misioni i Fjalës në krijim për shëlbimin tonë ka fundin e tij në qiell.
Gjithashtu për hir të drejtësisë, Zoti ynë e kishte fituar qiellin për mbarë njerëzimin; do të ishte e papajtueshme që drejtësia e Hyjit ta privonte Veten nga ajo që kishte fituar vuajtja e Tij në Personin e Dytë të Trinisë së Shenjtë.

Pse Jezusi u ngjit në qiell – quaad nos (në lidhje me ne)

Në fund të fundit, ashtu si mishërimi, mundimi, vdekja dhe ringjallja e Tij kishin ndodhur për ne, ashtu edhe Ngjitja e Tij. Ngjitja e Tij ishte e nevojshme si një instrument për të sjellë në përsosmëri tre virtytet teologjike në anëtarët e Trupit të Tij Mistik:

Besimi në Krishtin “e fshehur” duke u mbështetur plotësisht dhe pa diskutim vetëm në fjalën e Tij.
Shpresa se nuk do të ishte më kurrë e vështirë për fëmijët e Tij të shpresonin për Parajsë, duke e ditur se Ai kishte shkuar përpara tyre për të përgatitur një vend, për të ndërmjetësuar si Kryeprifti i Besëlidhjes së Re në Shenjtoren më të Shenjtë. Nëse Ai do të kishte mbetur në Tokë, fëmijët e Tij nuk do të dëshironin ta linin Atë, as nuk do të shikonin drejt qiellit.
Dhe Dashuria, sepse kur Jezusi tha “Është më mirë për ju që Unë të shkoj”, ishte që dashuria jonë për Të, dashuria jonë hyjnore të ishte e pastër dhe e dëlirë. Nëse Ai do të kishte qëndruar, rreziku do të ishte që ne do ta donim Atë me një dashuri komode të dobët njerëzore në vend të një dashurie të zjarrtë të guximshme, një dashuri deri në sakrificë. Meqë dashuria e ka kulmin e saj në bashkim, duke na dhënë Veten në sakramentin e Eukaristisë dhe duke dërguar Ndërmjetësin (Shpirtin e Shenjtë), Ai do të ishte me ne edhe më afër në Kungimin e Shenjtë dhe aq më tepër me banimin e Tij tek ne nëpërmjet hirit.

Dhe kështu vëllezërit e mi të dashur, le ta kremtojmë këtë festë sot me gjithë gëzim, sepse puna e Shëlbimit Objektiv tashmë ka përfunduar; dhe me përfundimin e tij mund të presim me shpresë ditën kur ne, besnikët (nëse mbetemi besnikë ndaj Tij), do t’i bashkohemi Krishtit të ringjallur në Mbretërinë Qiellore përgjithmonë.

Ky predikim u predikua nga Rev. Robert Brucciani

Ban, po të lutemi, o Hyj i plotfuqishëm, që ne që kemi besuar se Biri Jot i vetëm, Shëlbuesi jonë, këtë ditë u ngjit në qiell, të jetojmë me mendjen tonë po ashtu tek gjërat qiellore.

25 maj-Papa Shën Gregori VII

Jeta e Papa Shën Gregori VII

Gregori VII me emrin Hildebrand, lindi në Toskanë, rreth vitit 1013. U shkollua në Romë dhe nga aty ai shkoi në Francë dhe u bë murg në Cluny. Më pas u kthye në Romë dhe për shumë vite i shërbeu direkt Selisë së Shenjtë.

Tri fatkeqësi të mëdha e goditën atëherë Kishën: simonia, konkubinazhi (bashkëjetesë jashtë martese) dhe zakoni i marrjes së rryshfetit nga duart e laikëve. Kundër këtyre tre korrupsioneve Gregori nuk pushoi kurrë së luftuari. Si legat i Viktorit II ai mbajti një Këshill në Lion, ku Simonia u dënua.

Ai u zgjodh Papë në vitin 1073 dhe menjëherë u bëri thirrje klerit të botës katolike që të jepnin jetën e tyre në vend që të tradhtonin ligjet e Zotit ndaj vullnetit të princërve. Roma ishte në rebelim për shkak të ambicies së Cenci-ve. Gregori i shkishëroi. Ata vunë duart mbi të në Krishtlindje gjatë meshës së mesnatës, e plagosën dhe e futën në burg. Të nesërmen ai u shpëtua nga njerëzit. Më pas lindi konflikti i tij me Henrikun IV, Perandorin e Gjermanisë. Ky monark, pasi u kthye hapur në simoni, pretendoi të rrëzonte Papën. Gregori e shkishëroi perandorin. Nënshtetasit e tij u kthyen kundër tij dhe më në fund ai kërkoi faljen e Gregorit në Canossa.

Por keqardhja nuk zgjati. Ai ngriti një antipapë dhe e rrethoi Gregorin në kështjellën e Shën Anxhelos. Papa i moshuar u detyrua të ikte dhe më 25 maj 1085, rreth vitit të shtatëdhjetë e dytë të jetës së tij, Gregori hyri në pushimin e tij të përjetshëm.

Fjalët e tij të fundit ishin plot urtësi dhe durim hyjnor. Ndërsa po vdiste, tha: “Unë e kam dashur drejtësinë dhe e kam urryer ligësine, prandaj vdes në mërgim”. Shërbëtori i tij besnik u përgjigj: “Vikar i Krishtit, një mërgimtar nuk mund të jesh kurrë, sepse Hyji të ka dhënë johebrenjtë si trashëgimi dhe skajet më të largëta të tokës për zotërimin tënd”.

Meditim —Kanë kaluar 900 vjet që kur Shën Gregori vdiq dhe ne shohim të njëjtin konflikt të ripërtërirë para syve tanë. Le të mësojmë prej tij të vuajmë çdo persekutim nga bota apo shteti, në vend që të tradhtojmë të drejtat e Selisë së Shenjtë.

24 Maj – Shenjtërit Donatian dhe Rogatian, Martirë

Jeta e Shën Donatianit dhe Rogatianit

Jetonte në Nante një fisnik i ri i quajtur Donatian, i cili, pasi mori Sakramentin e shenjtë të Pagëzimit, bëri një jetë shumë të edukuar dhe u përpoq me shumë zell për t’i kthyer të tjerët në Fenë të Krishtit. Vëllai i tij i madh, Rogatiani, nuk ishte në gjendje t’i rezistonte shembullit prekës të devotshmërisë së të vëllait dhe forcës së fjalimeve të tij dhe shprehu dëshirën të pagëzohej. Por pasi Ipeshkvi u tërhoq dhe u fsheh nga frika e persekutimit, ai nuk mundi ta merrte atë sakrament; gjithsesi u pagëzua pak më vonë në gjakun e tij; sepse e deklaroi veten të Krishterë në një kohë kur për të pranuar atë Fe të shenjtë do të thoshte të bëhej kandidat për martirizim.

Donatiani u akuzua për besimin e tij të krishterë dhe për tërheqjen e të tjerëve, veçanërisht vëllait të tij, nga adhurimi i perëndive. Prandaj Donatiani u kap dhe pasi shpalli me guxim Krishtin përpara guvernatorit, u fut në burg dhe e ngarkuan me hekura. Rogatiani u soll para prefektit, i cili u përpoq fillimisht ta fitonte me fjalime lajkatare, por duke hasur në rezistencë të papërkulur, e dërgoi në burg me të vëllanë. Rogatiani u pikëllua që nuk kishte mundur të merrte Sakramentin e Pagëzimit dhe u lut që puthja e paqes që i dha vëllai i tij të mund t’ia siguronte atë.

Donatiani gjithashtu u lut për të që besimi i tij të mund t’i siguronte efektin e Pagëzimit dhe derdhja e gjakut të tij për Sakramentin e Krezmimit. Ata e kaluan natën së bashku në lutje të shumta. Të nesërmen u thirrën sërish nga prefekti, të cilit i deklaruan se ishin gati të vuanin për emrin e Krishtit çfarëdo mundimi që i priste. Me urdhër të gjykatësit çnjerëzor atyre fillimisht u tendosën gjymtyrët, më pas u shpuan duart me shtiza dhe në fund u vranë rreth vitit 287.

23 Maj – Shën Xhulia, e Virgjër, Martire

Jeta e Shën Xhulias

Xhulia ishte një virgjëreshë fisnike e Kartagjenës, e cila, kur qyteti iu dorëzua Xhenserikut në vitin 439, u shit si skllave tek një tregtar pagan i Sirisë, i quajtur Eusebius. Nën punët më të rënda në stacionin e saj, me gëzim dhe durim ajo gjeti një lumturi dhe rehati që bota nuk mund ta përballonte. Gjatë kohës që nuk ishte në punë, i përkushtohej lutjes dhe leximit të librave të devotshmërisë.

Pronari i saj, i cili ishte magjepsur nga besnikëria e saj dhe virtytet e tjera, mendoi se ishte e përshtatshme ta merrte me vete në një nga udhëtimet e tij në Gali. Pasi arriti në pjesën veriore të Korsikës, hodhi spirancën dhe shkoi në breg për t’u bashkuar me paganët vendas në një festë idhujtare. Xhulia qëndroi larg, sepse nuk donte të ndotej nga ceremonitë supersticioze të cilat ajo i shante haptaz. Feliksi, guvernatori i ishullit, i cili ishte një pagan fanatik, pyeti se kush ishte kjo grua që guxoi të fyente perënditë. Eusebius e informoi se ajo ishte një e Krishterë dhe se i gjithë autoriteti i tij mbi të ishte shumë i dobët për ta bërë të heqë dorë nga feja e saj, por se ai e gjeti aq të zellshme dhe besnike sa nuk mund të ndahej me të.

Guvernatori i ofroi katër nga skllavet e tij më të mira në këmbim të saj. Por tregtari u përgjigj: “Jo; as krejt pasuria juaj nuk do do blejë atë; sepse më mirë të humbas lirisht gjënë më të vlefshme që kam në botë, sesa të privohem prej saj”. Megjithatë, guvernatori, ndërsa Eusebius ishte i dehur dhe në gjumë, mori përsipër ta detyronte Xhulian të bënte flijime për perënditë e tij. Ai i ofroi në këmbim lirinë e saj nëse ajo do të pranonte. Shenjtja u përgjigj se ajo ishte aq e lirë sa donte të ishte për aq kohë sa i lejohej t’i shërbente Jezu Krishtit.

Feliksi, duke e gjetur veten të përqeshur nga sjellja e saj e padurueshme dhe e vendosur, në tërbim e sipër, urdhëroi që të goditej në fytyrë dhe t’i shkuleshin flokët dhe, së fundi, urdhëroi ta varnin në kryq deri sa të vdiste. Disa murgj të ishullit Gorgon e morën trupin e saj; por në 763 Desiderius, Mbreti i Lombardisë, i mori reliket e saj në Brescia, ku kujtimi i saj kremtohet me shumë përkushtim.

Meditim – Shën Xhulia, qoftë e lirë apo skllave, qoftë në mirëqënie apo në fatkeqësi, ishte po aq e zellshme dhe e devotshme. Ajo i adhuronte të gjitha modelet e ëmbla të Provanisë; dhe larg nga ankimi, ajo nuk pushoi kurrë së lavdëruari dhe falenderuari Zotin nën të gjitha caktimet e Tij të shenjta, duke i bërë ato gjithmonë mjete të virtytit dhe shenjtërimit të saj. Zoti, me një zinxhir të admirueshëm ngjarjesh, e ngriti atë me besnikërinë e saj në nderin e shenjtërisë dhe në dinjitetin e virgjëreshës dhe martires.

(NOVUS ORDO MISSÆ) – Studim i shkurtër kritik i Rendit të ri të Meshës

NOVUS ORDO MISSÆ - Studim i shkurtër kritik i Rendit të Ri të Meshës - Kardinal Ottavianni & Kardinal Bacci

Prapaskena e studimit

Më 25 shtator 1969, Alfredo Kardinal Ottaviani, prefektemeritus i Kongregatë së Shenjtë për Fenë, i dërgoi një letër papa Palit VI. Bashkë me letrën ishte një “ Studim i Ritit të ri të Meshës ” (Novus Ordo Missae), i shkruajtur nga një grup teologësh romakë. Letra e kardinalit Ottaviani ishte një kërkesë për Papën që “ të mos dëshirojë që të na hiqet mundësia për të vazhduar të kemi mbështetje në integritetin e frytshëm të Mesharit romak të shën Piut V, i lëvduar kaq shumë nga Shenjtëria Juaj dhe i nderuar e i dashur kaq shumë nga krejt bota katolike ”. Prej ndërhyrjes së Ottavianit, papa Pali VI urdhëroi që të lihen dy vjet për zbatimin e Rendit të ri.

Një fakt pak i njohur është se Imzot Marcel Lefebvre ishte ai që drejtoi komitetin që e përpiloi këtë studim teologjik. Hollësitë hisorike të kësaj ngjarje të rëndësishme mund të gjenden në biografinë e tij shkruar nga Imzot Bernard Tissier de Mallerais (në anglisht : The biography : Marcel Lefebvre, në frëngjisht : Marcel Lefebvre : une vie ; në italisht : Monsignor Marcel Lefebvre – Una vita). Kardinajtë Ottaviani e Bacci shkruajtën hyrjen dhe ia prezantuan studimin Palit VI. Por kurrë nuk erdhi ndonjë përgjigje prej Vatikanit, dhe Imzot Lefebvre i tha grupit të vogël të seminaristëve të tij më 10 qershor 1971 se refuzon të pranojë këtë liturgji të re të protestantizuar dhe protestantizuese. Si mund të pranoj të heq dorë nga Mesha e të gjitha kohërave ose ta vendos në të njëjtin shkallë barazie me Rendin e ri, i krijuar prej Annibale Bugnini, me pjesëmarrjen e protestantëve për ta bërë një lloj darke ekuivoke e cila eleminon krejtësisht Ofertorin e prek fjalët e Shugurimit.

Parathënia
Letra e kardinajve Ottaviani dhe Bacci drejtuar Papa Palit VI

Atë i Shenjtë,

Pas kemi e shqyrtuar vetë dhe ua kemi dhënë për shqyrtim të tjerëve Novus Ordo Missæ (Rendin e ri të Meshës) i cili është përgatitur nga ekspertët e “ Komitetit për aplikimin e Konstitucionit për liturgjinë ” (Consilium ad exequdam Constitutionem de Sacra Liturgia), pasi jemi menduar e jemi lutur gjatë, ne e ndjemë si detyrë, para Hyjit dhe para Shenjtërisë Suaj, të shprehim konsideratat e mëposhtme :

Studimi i bashkëngjitur kritik i Rendit të ri të Meshës (Novus Ordo Missæ), vepër e një grupi teologësh të zgjedhur, liturgjistësh dhe barinjsh shpirtrash, tregon qartasi, pavarësisht shkurtësisë së tij, se nëse konsiderojmë elementet e reja, të vlerësueshëm në mënyra të ndryshme, që ndodhen me nënkuptim apo të implikuara, se Rendi i ri i Meshës (Novus Ordo Missæ) është i largët në mënyrë mbreslënëse në tërësi dhe në detaj me teologjinë katolike të Meshës së Shenjtë, ashtu sikur është formuluar në sesionin e XXII të Koncilit të Trentit. Ky përcaktoi një herë e përgjithmonë “ kanonet ” e ritit, duke ngritur kështu një barrierë të pakalueshme kundër çdo herezie që mund të prekë integritetin e Misterit.

Arsyet baritore të dhëna për të justifikuar këtë shkëputje kaq të rëndë me Traditën, megjithëse mund të mbahen si të mira përballë arsyeve doktrinale, nuk duken të mjaftueshme. Kaq shumë gjëra të reja shfaqen në Rendin e Ri të Meshës (Novus Ordo Missæ), dhe kaq shumë gjëra të amshuara gjenden të zhvendosura në një vend më të vogël apo në një vend tjetër, – ose janë zhdukur fare, – që mund të forcojnë e ta kthejnë në siguri dyshimin, i cili fatkeqsisht gjendet në shumë vende, sipas të cilit të vërtetat e besuara gjithmonë nga populli i krishterë mund të ndryshojnë ose të injorohen në qetësi pa pasur pabesnikëri ndaj depozitës së shenjtë të doktrinës me të cilën feja katolike është e lidhur për amshim. Reformat e fundit kanë treguar mjaftueshmërisht se ndryshimet e reja në liturgji çojnë vetëm në rrënim total të besimtarëve që tregojnë se reformat janë për ta të padurueshme dhe zvogëlojnë marramendësisht fenë e tyre. Në pjesën më të madhe të klerit kjo rezulton me një krizë ndërgjegjie torturuese, për të cilën ne kemi dëshmi të shumta dhe të përditshme.

Ne jemi të sigurtë se këto konsiderime, të frymëzuara nga çka ne dëgjojmë prej zërit kumbues të barinjëve të grigjës, duhet të gjejnë jehonë në zemrën atësore të Shenjtërisë Suaj, gjithmonë e brengosur për nevojat shpirtërore të bijve të Kishës. Gjithmonë subjektet, për të mirën e të cilëve është bërë ligji, kanë pasur të drejtë e më shumë se të drejtë, e kanë pasur për detyrë, nëse ligji bëhet i dëmshëm, t’i kërkojnë ligjvënësit, me besim birnor, shfuqizimin e tij.

Prandaj ne i përgjërohemi shumë Shenjtërisë Suaj – në një kohë kur pastërtia e fesë dhe uniteti i Kishës vuajnë përçarje mizore dhe rreziqe gjithmonë e më të mëdha, të vajtuara shpesh prej jush, Ati ynë i përbashkët – të mos dëshirojë që të na hiqet mundësia për të vazhduar të kemi mbështetje në integritetin e frytshëm të Mesharit romak të shën Piut V, i lëvduar kaq shumë nga Shenjtëria Juaj dhe i nderuar e i dashur kaq shumë nga krejt bota katolike.

Kardinal Ottaviani,

prefekt për Kongregatën e Doktrinës së fesë.

Kardinal Bacci.

Në festën e Shën Piut X

Studim i shkurtër kritik

I

Sinodit episkopal i mbledhur në Romë në tetor 1967, iu kërkua të jepte një gjykim për celebrimin eksperimental të një meshe të quajtur “meshë normative”. Kjo meshë u përpunua nga Komiteti për aplikimin e Konstitucionit koncilar mbi liturgjinë (Consilium ad exequendam Constitutionem de Sacra Liturgia).

Kjo meshë shkaktoi hutim të madh te pjestarët e Sinodit : kundërshtim i lartë (43 non placet), reserva substanciale të shumta (62 juxta modum) dhe 4 abstenime, mbi një total prej 187 votues.

Shypi ndërkombëtar foli për një “refuzim” të Sinodit. Mediat me tendeca progresiste nuk folën për këtë ngjarje. Një periodik i njohur, drejtuar ipeshkvinjve dhe duke shprehur mësimin e tyre, përmblodhi ritin e ri me këta fjalë : “Duan të spastrojnë të gjithë teologjinë e Meshës. Në substancë, i afrohet teologjisë protestante e cila ka shkatërrur Flinë e Meshës”

Në Ritin e ri të Meshës (Novus Ordo Missæ) të shpallur nga Konstitucioni apostolik Missale Romanum më 3 prill 1969, gjejmë identik në substancë, meshën “normative”. Me sa duket, përgjatë kësaj kohe, Konferencat Ipeshkvore nuk janë pyetur për këtë çështje.

Konsitucioni apostolik Missale Romanum pohoi se Meshari i vjetër i shpallur nga Shën Piu V (Bulla Quo Primum, 19 korrik 1570),- por që pjesë më e madhe e tij daton që prej Gregorit të Madh e madje edhe shumë më herët – ishte përgjatë katër shekujsh norma e celebrimit të Flisë së Shenjtë për priftërinjtë e ritit latin. Konsitucioni apostolik Missale Romanum shton se në këtë Meshar, i përhapur në krejt botën, “shenjtër të shumtë kanë gjetur ushqimin e bollshëm të përshpirtërisë së tyre ndaj Hyjit”.

Megjithatë reforma që don ta heqë këtë Meshar përfundimisht nga përdorimi është bërë e nevojshme sipas së njëjtit Konstitucion, “duke filluar nga momenti kur fillon të përhapet më shumë në popullin e krishterë dhe të formojë shijen e një kulture liturgjike e cila do ishte e nevojshme për të mbështetur përshpirtërinë”.

Ky konfirmimi i fundit përmban seriozisht një ekuivok të rëndë.

Populli i krishterë shprehu dëshirën e tij kryesisht falë Shën Piut X, kur filloi të zbulojë thesaret autentike dhe të amshuara të liturgjisë. Kurrë, absolutisht kurrë, populli i krishterë s’ka kërkuar, që liturgjia të ndryshojë ose të shtrembërohet për ta kuptuar më mirë. Ajo çfarë kërkoi të kuptojë më mirë është e vetmja liturgji e pandryshueshme, të cilën kurrë ai nuk do donte që të ndryshohej.

Meshari romak i shën Piut V ishte shumë i dashur në zemrat e katolikëve, i cili ishte shumë i nderuar prej priftërinjve e prej besimtarëve.

Nuk shohim se në çka, përdorimi i këtij Meshari, i shoqëruar me katekizëm të përshtatshëm, mund të ishte pengesë për një pjesëmarrje më të madhe dhe për një njohje më të mirë të së shenjtërueshmes liturgji ; nuk e kuptojmë pse, me gjithë ato mirënjohje të meritave të mëdhaja të tij, që i bën Konstitucioni Missale Romanum, nuk konsiderohet më si i aftë për të vazhduar të ushqejë përshpirtërinë litugjike të popullit të krishterë.

Kështu pra, Sinodi ipeshkvnor e pat refuzuar këtë “meshë normative” e cila është rimarrë sot në substancë dhe imponuar prej Rendit të ri të Meshës (Novus Ordo Missæ). Ky i fundit kurrë nuk është paraqitur në gjykimin kolegjial të Konferencave Ipshkvnore. Kurrë populli i krishterë (e aq më pak ata në mision) nuk ka dashur ndonjë reformë të Meshës së Shenjtë. Nuk mundemi pra të kuptojmë motivet e legjislacionit të ri që shkatërron një traditë për të cilën Konsitucioni Missale Romanum njeh që është e pandryshuar qysh prej shekullit të IV ose të V.

Si rrjedhojë, duke qënë se motivet e një reforme të tillë nuk ekzistojnë, reformës duket se i mungon çdo bazim i arsyeshëm i cili, duke e justifikuar, do ta bënte të pranueshme për popullin katolik.

Koncili e pat shprehur mirë, në numrin 50 të Konstitucionit për Liturgjinë, dëshirën që pjesë të ndryshme të Meshës të rirenditen “në mënyrë që tipari dallues i secilës prej këtyre pjesëve si dhe lidhjet e përbashkëta me pjesët e tjera të paraqiten më qartë”. Ne do shohim se si Rendi i ri i Meshës (Novus ordo Missae) i sapo shpallur korrespondon me këtë dëshirë, për të cilën mund të themi se në fakt nuk ka ngelur asnjë kujtim.

Studimi i detajuar i Rendit të Ri të Meshës shfaq ndryshime të përmasave të tilla që të justifikojnë në vetëvete gjykimin e bërë tashmë për “meshës normative”.

Rendi i Ri i Meshës ashtu sikur “mesha normative” është bërë për të kënaqur në shumë pika protestantët më modernistë.

II

Fillojmë me përkufizimin i Meshës. Përkufizimi i Meshës jepet në numrin 7 të kreut të dytë të Institutio generalis. Ky kapitull quhet: “Struktura e Meshës”. Ja përkufizimi :

“Darka e së dielës është mbledhja e shenjtë ose bashkësia (asambleja) e popullit të Hyjit që bashkohet nën udhëheqjen e priftit për të celebruar përkujtimin e Zotit. Prandaj vlen jashtëzakonisht shumë për mbleshjen lokale të Kishës së Shenjtë premtimi i Krishtit : Aty ku janë dy ose tre të bashkuar në emrin tim, aty jam edhe unë, mes tyre (Mt. XVIII, 20).

Përkufizimi i Meshës është pra i reduktuar në atë të një “darke”: dhe ky term gjendet vazhdimisht (në numrat 8,

48, 55, 56 të Institutio generalis).

Përveç kësaj, kjo “darkë” është e karakterizuar si darka e një bashkësie të udhëhequr nga prifti, si darka e bashkësisë së mbledhur për të realizuar “përkujtimin e Zotit”, që kujton atë çka Ai bëri të Enjten e Madhe.

Të gjitha këto nuk nuk bëjnë të kuptojë as Praninë e vërtetë, as realitetin e Flisë, as karakterin sakramental të priftit që shuguron, as vlerën intrinsike të Flisë eukaristike e cila nuk varet prania e bashkësisë.

Me një fjalë, ky përkufizim i ri nuk përmban asnjë nga vlerat dogmatike thelbësore të Meshës e që formojnë përkufizimin e saj të vërtetë. Heqja e këtyre vlerave dogmatike këtu, nuk mund të jetë veçse vullnetare.

Një heqje e tillë vullnetare nënkupton “zëvëndësimin” e tyre, dhe në praktikë nënkupton mohimin e tyre.

Në pjesën e dytë të përkufizimit të ri, ekuivoku rëndohet. Aty konfirmohet se asambleja në të cilën konsiston Mesha realizon “përsosmërisht” premtimin e Krishtit : Aty ku janë dy ose tre të bashkuar në emrin tim, aty jam edhe unë, mes tyre.

Në fakt, ky premtim ka të bëjë vetëm me praninë shpirtërore të Krishtit me hirin e Tij.

Kështu që renditja dhe vazhdimësia e këtyre ideve, në numrin 7 të Institutio generalis, të shtyn të mendosh se prania shpirtërore e Krishtit, pak a shumë, është cilësisht e barabartë dhe homogjnene me praninë substanciale dhe të vërtetë në sakramentit e Eukaristisë.

Përkufizmi i ri në numrin 7 vijon, në numrin 8, me ndarjen e Meshës në dy pjesë :

– liturgjia e fjalës ;

– liturgjia eukaristike.

Kjo ndarje është e shoqëruar nga pohimi se në Meshë bëhet përgatitja e:

– e “tryezës së fjalës së Hyjit”,

– e “tryezës së Trupit të Krishtit”, në mënyrë që besimtarët të “mësojnë dhe të ripërtëriten”.

Ka një asimilim të dy pjesëve të litugjisë, sikur të ishin dy pika me vlerë të barabartë simbolike. Asimilim ky që është absolutisht ilegjitim. Do flasim më shumë për të më vonë.

Institutio generalis, i cili është hyrja e Rendit të Ri të Meshës, përdor për të përshkruar Meshës shprehje të shumta që janë të gjitha të pranueshme relativisht. Të gjitha janë për tu hedhur poshtë, nëse i përdorim të ndara, dhe me një kuptim absolut.

Ja disa prej tyre :

• vepra e Krishtit dhe e popullit të Hyjit

• Darka e Zotit

• darka pashkore

• pjesërmarrje e përbashkët në tryezën e Zotit,

• lutje eukaristike,

• liturgjia e fjalës dhe liturgjia eukaristike etj.

Është e qartë se autorët e Rendit të Ri, kanë vënë theksin, në mënyrë këmbëngulëse, mbi darkën dhe përkujtimin që bëhet, dhe jo në ripërtëritjen (e pagjakshme) të Flisë së Kryqit.

Madje edhe formula “Përkujtimi i Mundimit dhe i Ringjallje së Zotit” nuk është e saktë. Mesha është vetëm dhe vetëm përkujtimi i Flisë, që në vetvete është shpërblyese; kurse Ringjallja është fruti i saj.

Do shohim më poshtë se me çfarë koherence sistematike, në formulën e shugurimit dhe në përgjithësi në të gjithë Rendin e Ri, të njëjtat ekuivoke rithuhen dhe përsëriten këmbëngultasi .

III

Tani vijmë në qëllimet e Meshës: qëllimi ultim, qëllimi i afërt dhe qëllimi i qënësishëm (imanent).

1. QËLLIMI ULTIM: Mesha është fli lavdie që i ofrohet të Shenjtërueshmes Trini.

Ky qëllim është në përputhje me qëllimin parësor të Mishërimit, i deklaruar prej Jezu Krishtit : “Kur erdhi në botë ai tha, Ti nuk ke dashur as viktimë dhe as blatim, por Ti më ke formuar një trup” (Ps.40, 7-9 ; Heb.X, 5).

Këtë qëllim ultim dhe thelbësor (esencial), Rendi i Ri (Novus Ordo Missæ) e ka zhdukur:

– së pari, gjatë Ofertorit, ku lutja Suscipe Sancta Trinitas (dhe Suscipe Pater) është zhdukur ;

– së dyti, në fund të Meshës nuk është më lutja Placeat tibi Sancta Trinitas ;

– së treti, Prefacioni i të dielave nuk do të jetë më ai i Trinisë së Shenjtë, e ky prefacion do jetë i rezervuar vetëm për Festën e Trinisë së Shenjtë, e kështu do përmendet vetëm një herë në vit.

2. QËLLIMI I AFËRT : Mesha është një fli pajtuese. Edhe ky qëllim është ndryshuar : Mesha në të vërtetë bën faljen e mëkateve, për të gjallët dhe për të vdekurit, kurse Rendi i ri i Meshës (Novus Ordo Missæ) vendos theksin mbi ushqimin dhe shenjtërimin e pjestarëve të pranishëm të bashkësisë.

Krishti themeloi Sakramentin gjatë Darkës së Fundit dhe e vendosi veten në gjendje viktime që ne t’i bashkohemi gjendjes së tij si viktimë ; prandaj ky vetë-flijim i paraprin ngrënies së Viktimës, dhe mbart plotësisht vlerën shpërblyese që rrjedh nga Flia e gjakshme. Kjo vërtetohet me faktin se mund të shohim Meshë pa u kunguar sakramentalisht.

3. QËLLIMI I QËNËNISHËM (IMANENT): MESHA ËSHTË KRYESISHT FLI.

Pavarësisht nga lloji i flisë, është e shumë e domosdoshme që ajo të pëlqehet prej Hyjit, domethenë ta pranojë si fli.

Në gjendje të mëkatit original, asnjë fli nuk mund të jetë e pranueshme prej Hyjit. E vetmja fli që mund dhe duhet në të drejtë të pranohet është Flia e Krishtit. Prandaj Ofertori e referon Flinë e Meshës në Flinë e Krishtit.

Por Rendi i Ri i Meshës e çnatyron ofertën duke e degraduar, duke e kthyer në një lloj shkëmbimi dhuratash mes njeriut dhe Hyjit: njeriu sjell bukën, dhe Hyji e kthen në “bukën e jetës”; njeriu sjell verën, dhe Hyji e kthen në “pije shpirtërore” : “I bekuar je ti, o Zot, Hyj i gjithësisë: prej bujarisë sate e morëm bukën (ose verën) që po ta kushtojmë; është fryt i tokës dhe i punës së duarve të njerëzve, që do të bëhet për ne buka e jetës së pasosur (ose pije shpirtërore)”.

A është e nevojshme të thuhet se shprehjet “buka e jetës (panis vitæ)” dhe “pije shpirtërore (potus spiritualis)” janë krejtësisht të paqarta : ato mund të nënkuptojnë gjithçka. Këtu gjejmë të njëjtin ekuivok kryesor ashtu si në përkufizimin e Meshës : në përkufizimin, referenca shpirtërore e Krishtit mes të vetëve: këtu, buka dhe vera janë ndryshohen shpirtërisht dhe nuk thuhet më substancialisht.

Në përgatitjen e ofertave, një lojë e tillë ekuivoke është e realizuar me fshirjen e dy lutjeve të admirueshme:

– Deus qui humanae substantiae;

– Offerimus tibi, Domine…

Lutja e parë thotë : “O Hyj që ke krijuar natyrën njerëzore në një mënyrë të admirueshme dhe me një mënyrë akoma më të admirueshme e ke ripërtërirë në dinjitetin e saj të parë”. Eshtë një kujtim i gjendjes së pafajësisë së njeriut të parë dhe i gjendjes së tij të tanishme të shpërblyer prej gjakut të Krishtit ; është një përmbledhje diskrete e krejt ekonomisë së Flisë, qysh prej Adamit e deri në kohët e sotme.

Lutja e dytë që është e lutja e fundit e Ofertorit, kërkon që kelku të ngritet cum odore suavitis në prani të Madhërisë Hyjnore, prej së cilës kërkojmë butësinë ; kjo lutje thekson në një mënyre të mrekullueshme të njëjtën ekonomi të Flisë.

Këto dy lutje janë të fshira nga Rendi i Ri i Meshës.

Një fshirje e tillë e referimit të vazhdueshëm të Hyjit që shprehte lutja eukaristike, do të thotë fshirje e çdo dallimi mes flisë që rrjedh nga Hyji dhe asaj që vjen nga njeriu.

Pasi hoqën kështu gurkyçin, reformatorët u detyruan të vendosin skela mbajtëse : nëse fshijmë qëllimet e vërteta të Meshës, jemi të detyruar të shpikim qëllime imagjinare fiktive. Ja pra dolën gjeste të rinj për të theksuar bashkimin mes priftit dhe besimtarëve dhe të besimtarëve ndër vete, mbivendosje të destinuara për tu rrënuar në shëmti, të ofertave të bëra për të varfërit dhe për kishën mbi ofertën e Hosties së destinuar për Sakrificën.

Me këtë ngatërrim, veçoria parësore e Hosties e destinuar për Flinë është fshirë, në mënyrë që pjesëmarrja në flijimin e Viktimës të bëhet një mbledhje filantropësh ose një banket bamirësie.

IV

Tani të shohim thelbin e Flisë në Rendin e Ri.

Misteri i Kryqit nuk është më i shprehur në mënyrë të qartë. Ai është i fshehur për të gjithë besimtarët. Kjo rezulton nga disa arsye ku më të rëndësishmet janë:

1. KUPTIMI I DHËNË TË ASHTUQUAJTURËS “LUTJE EUKARISTIKE”.

Numri 54 i Institutio generalis thotë:

Kuptimi i lutjes eukaristike është “e gjithë asambleja e besimtarëve bashkohen me Krishtin për të shpallur mrekullitë e mëdhaja të Hyjit dhe për të ofruar flinë”.

Për cilën fli bëhet fjalë ?

Kush është ai që ofron flinë ?

Asnjë përgjigje nuk jepet për këto pyetje.

I njëjti numër 54 jep një përkufuzim të “lutjes eukaristike” : “Tani fillon qendra dhe pika kryesore e të gjithë celebrimit, e quajtur Lutja eukarisitike, një lutje falenderimi dhe shenjtërimi”.

Shihet qartë : EFEKTET zëvëndësojnë shkakun, për të cilin as edhe një fjalë nuk thuhet. Përmendja e qartë e qëllimit ultim të Meshës, që gjendet në Suscipe e cila është fshirë, nuk është zëvëndësuar me asgjë. Ndryshimi i formulës nënkupton ndryshimin e doktrinës.

2. ZHDUKJA E ROLIT QË LUHET NGA PRANIA E VËRTETË NË EKONOMINË E FLISË.

Arsyeja për të cilën Flia nuk përmendet më qartësisht është se roli qendror i Pranisë së vërtetë është fshirë.

Ky rol qendor gjendet në mënyrë të shkëlqyeshme në të gjithë liturgjinë Eukuristike të Mesharit romak të shën Piut V. Përkundrazi, në Institutio generalis, Prania e vërtetë permendet vetëm një herë, në një shënim (shënimi 63 i numrit 241), i cili është citimi i vetëm i Koncilit të Trentit ! E kjo përmendje e Pranisë së vërtetë është në kontekstin e “ushqimit”. Por askund tjetër nuk përmendet Prania e vërtetë dhe e vazhdueshme e Krishtit me Trupin e tij, me Gjakun e tij, me Shpirtin e tij dhe Hyjninë e tij në dukat e transubstancuara. Vetë fjala transsubstancim nuk gjendet askund.

Fshirja e lutjes së Vetës së Tretë të Trinisë së Shenjtë (Veni Sanctificator), që të zbresë mbi dhurata ashtu sikur zbriti një herë në barkun e së Lumes Virgjër për të përmbushur mrekullinë e Pranisë Hyjnore, është një rast tjetër i mohimit sistematik dhe të heshtur të Pranisë së vërtetë.

Gjithashtu është e pamundur të mos vihet re heqja ose ndryshimi i gjesteve me anë të cilëve shprehet spontanisht besimi në Praninë e vërtetë. Rendi i Ri eleminon :

– gjunjëzimet, numri i të cilëve është ulur në tre për priftin celebrues dhe në një (jo pa përjashtime) për asamblenë, në momentin e shugurimit ;

– pastrimin e gishtave të priftit mbi dhe në kelk, për të shmangur çdo kontakt profan të gishtave të priftit pas Shugurimit ;

– pastrimin e enëve të shenjta, që mund të bëhet më vonë dhe jashtë korporalit ;

– paliumin që mbulon kelkun ;

– shtresën e florinjtë të pjesës së brendshme të enëve të shenjta ;

– shugurimin e altarit të lëvizshëm ;

– gurin e shenjtëruar dhe reliket e vendosura mbi altar dhe në altar kur ky i fundit është i lëvizshëm, ose kur reduktohet në tavolinë kur shugurimi nuk bëhet në një vend të shenjtëruar (klauzola e fundit instauron mundësinë e “eukaristive shtëpiake” në banesa) ;

– tre mbulesat e altarit, të reduktuara në një.

– falenderimin në gjunjë pas kungimit (i zëvëndësuar me një falenderim grotesk të priftit dhe të besimtarëve të ulur, rezultat i kungimit në këmbë). – udhëzimet në rast se një Hostie e shuguruar bie për tokë, të zvogëluara në numrin 239 në një “reverenter accipiatur” gati sarkastike.

Të gjithë këto fshirje theksojnë në mënyrë provokuese refuzimim absolut të dogmës së Pranisë së vërtetë.

3. ROLI I CAKTUAR I ALTARIT KRYESOR.

Altari pothuajse gjithmonë quhet tryezë. “Altari ose tryeza e së dielës, që është qendra e liturgjisë eukaristike” (numrat 49 dhe 262). Përcaktohet që alatri duhet të jetë i ndarë nga muri që t’i bihet rrotull dhe që celebrimi të bëhet përballë njerëzve (numri 262), ai duhet të jetë në qendër të asambles së besimtarëve, në mënyrë që vëmendja të jetë spontanisht tek ata (ibid). Por krahasimi i numrit 262 dhe numrit 276 përjashton kompletësisht që i Shenjtërueshmi Sakrament të ruhet në altarin kryesor. Kjo do shënojë një ndarje të pandreqshme mes pranisë së Priftit Suprem në meshtarin celebrues dhe dhe të njëjtës Prani që realizohet sakramentalisht. Më parë ishte një prani e vetme.

Tanimë këshillohet që i Shenjtërueshmi Sakrament të ruhet veçmas, në një vend të favorshëm për dovocionin privat të besimtarëve, sikur të ishte ndonjë relike. Kështu, gjëja e parë që do shihet sapo të hymë në kishë nuk do jetë më Tabernakulli, por një tryezë e zhveshur dhe lakuriqe. Edhe një herë tjetër bëhet kontrasti mes përshpirtërisë private dhe përshpirtërisë liturgjike: altari i ngritur kundër altarit.

Këshillohet me këmbëngulje të shpërndahen gjatë kungimit hostiet e shuguruara përgjatë të njëjtës Meshë, si edhe të shugurohet një bukë me përmasa të mëdha në mënyrë që prifti ta ndajë me një pjesë të besimtarëve : është e njëjta sjellje përbuzëse ndaj Tabernakullit ashtu sikur ndaj çdo përshpirtërie eukaristike jashtë Meshës . Ky është akoma një sulm tjetër dhe i dhunshëm ndaj besimit në Praninë e Vërtetë për sa kohë dukat e shugurara mbesin.

4. FORMULA E SHUGURIMIT

Formula e vjetër e Shugurimit është një formulë sakramentale, jo narrative (me ton tregues) por intimative.

Dhe ja tre prova :

a) Teksti i Shkrimit Shenjtë nuk është marrë ashtu siç është. Shtimi palian : “mysterium fidei” është një shpallje e menjëhershme e fesë së priftit në misterin e realizur prej Krishtit në Kishë me anë të priftërisë hierarkike.

b) Shenjat e pikësimit dhe tipografia. Në Mesharin e shën Piut V, teksti liturgjik i fjalëve sakramentale të Shugurimi është e pikësuar dhe e vënë në pah në mënyrë të veçantë.

HOC EST ENIM është i veçuar me një pikë në fillim të rreshtit nga formula që i paraprin :…manducate ex hoc omnes”. Kjo pikë në fillim të rreshtit shënon kalimin nga mënyra narrative në mënyrën intimative që është veçori e veprimit sakramental. Fjalët e Shugurimit, në Mesharin romak, janë me përmasa të mëdha, në qendër të faqes dhe shpesh me një ngjyrë tjetër. E gjitha kjo tregon se fjalët shuguruese kanë një vlerë të veçantë dhe dhe si rrjedhojë autonome.

c) Anamnesa e Kanonit romak i referohet Krishtit që vepron, dhe jo vetëm përkujtimit të Krishtit ose të Darkës së Fundit si një ngjarje historike. HÆC

QUOTIESCUMQUE FECERITIS, IN MEI MEMORIAM FACIETIS në greqisht : EIS TÉN EMOU ANAMNESIN ; domethenë “drejtuar drejt përkujtimit tim”. Kjo shprehje nuk fton vetëm për të rikujtuar Krishtin apo Darkën e Fundit : është një ftesë për të ribërë atë çka Ai bëri, në të njëjtën mënyrë si Ai e bëri.

Kësaj formule tradicionale të Mesharit romak, riti i ri e zëvëndëson me një formulë të shën Palit : “Hoc facite in meam commemorationem“, e cila do të shpallet përditë në gjuhët vernakulare. Kjo do të ketë si pasojë të pashmangshme, sidomos në këto kushte, zhvendosjen e rëndësisë, në mendjet e dëgjuesve, në përkujtimin e Krishtit. “Përkujtimi” i Krishtit do të gjendet i shprehur si fundi i veprimit eukaristik, ndërsa në të vërtetë ai është vetëm fillimi. “Përkujtimi i Krishtit” do të jetë thjesht një qëllim njerëzor për tu arritur. Në vend të veprimit real, të rendit sakramental, do të vendoset ideja e “përkujtimit”.

Në Rendin e Ri të Meshës mënyra narrative (dhe jo më sakramentale) është e shprehur qartë në përshkrimin organik të “lutjes eukaristike” në numrin 55, me formulën “narratio institutionis” (tregimi i institutimit), si edhe në të njëjtin numër, me përkufizimin e anamnesës : “Kisha përkujton (memoriam agit) të njëjtin Krisht”.

Pasoja e të gjithë këtyre është se lihet të kuptohet një ndryshim i sensit specifik të Shugurimit. Sipas Rendit të Ri të Meshës, fjalët e Shugurimit janë tanimë të thëna nga prifti si një tregim historik, dhe jo më duke afirmuar me një gjykim kategorik dhe intimativ të thëna nga Ai në Prani të të cilit meshtari vepron : HOC EST CORPUS MEUM dhe jo Hoc est Corpus Christi.

Së fundmi, shpallja e caktuar për popullin menjëherë pas Shugurimit : “Kumtojmë vdekjen tëndë o Zot…presim ardhjen tënde”, shton akoma më shumë, nën një maskim eskatologjik, një ambiguitet tjetër lidhur me Praninë e Vërtetë. Pa interval kohor e pa dallim, pritja e ardhjes së dytë të Krishtit në fund të kohërave shpallet pikërisht në momentin kur Ai është substancialisht i pranishëm në altar, sikur ardhja e vërtetë është vetëm ajo në fund të botës e jo mbi altar.

Ky ambiguitet është përforcohet akoma në formulën falkultative në shtojcën (n°2) : “Sa herë hamë këtë bukë dhe pijmë nga ky kelk, ne shpallim vdekjen tëndë o Zot, deri sa të vish”. Ambiguiteti këtu është një paroksizëm, nga njëra anë e flijimit dhe e ngrënies, e në anën tjetër të Pranisë së vërtetë dhe të ardhjes së dytë të Krishtit.

V

Shikojmë tani Rendin e ri të Meshës lidhur me bërjen e Flisë. Katër elementet që realizojnë bërjen e flisë janë sipas radhës :

1) Krishti ;

2) Prifti ;

3) Kisha ;

4) besimtarët.

1. SITUATA E BESIMTARËVE NË RITIN E RI.

Rendi i Ri paraqet rolin e besimtarëve si autonom, e kjo është krejtësisht false. Kjo fillon në përkufizimin fillestar të numrit 7 : “Mesha është synaksi i shenjtë ose mbledhja e popullit të Hyjit ” (Missa est sacra synaxis seu congregatio populi). Kjo vijon me kuptimin që numri 28 i jep

përshendetjes që prifti ia drejton popullit : “Prifti, me një përshëndetje, i shpreh bashkësisë së mbledhur PRANINË e Zotit. Me anë të kësaj përshendetje dhe të përgjigjes së popullit manifestohet misteri i Kishë së bashkuar”. Prania e vërtetë e Krishtit ? Po, por vetëm prani shpirtërore. Misteri i Kishës ? Sigurisht, por vetëm si bashkësi që shfaq ose kërkon praninë shpirtërore.
E kjo rigjendet vazhdimisht në :

– referencat obsesive të karakterit komunal të Meshës (numrat 74 dhe 152) ;

– dallimin e padëgjuar më parë që bëhet mes meshës me popull “cum populo” dhe meshës pa popull ”sine populo” (numrat 203-231) ;

– me përkufizimin e “lutjes së përgjithshme ose lutjes së besimtarëve” (numri 45), ku theksohet akoma “roli priftëror i popullit ” (populus sui sacerdotii munus exercens): kjo priftëri e popullit paraqitet në mënyrë ekuivoke, duke mos përmendur nënshtrimin e tij ndaj atij të meshtarit; dhe prifti, i shuguruar si ndërmjetës, bën “interpretuesin” e të gjitha qëllimeve të popullit në Te igitur dhe në dy Memento.

Në “lutjen eukaristike III” (Vere Sanctus) i drejtohen këto fjalë Zotit : “vazhdon ta bashkosh rreth vetes popullin, QË (ut) prej ku lind dielli e deri ku perëndon, të kushtohet në nder të emrit tënd flia e panjollë”. Kjo “QË” (Ut – do të thotë në mënyrë që, me qëllim që) të bën të mendosh se populli , më shumë sesa prifti, është elementi i domosdoshëm për celebrimin ; dhe meqënëse nuk preçizohet, as edhe në këtë pjesë, se kush është ofruesi, populli vetë duket se është i veshur me pushtet priftëror autonom.

Në këta kushte dhe sipas këtij sistemi, nuk do çuditeshim nëse së shpejti populli do jetë i autorizuar për t’iu bashkuar priftit për të thënë fjalët e Shugurimit. Në shumë vende, ka ndodhur tashmë.

2. SITUATA E PRIFTIT NË RITIN E RI

Roli i priftit është zvogëluar, ndryshuar dhe falsifikuar.

• SË PARI: në lidhje me popullin. Ai është vetëm “drejtuesi” dhe “vëllai”, por nuk është më ministri i shuguruar që celebron in persona Christi.

• SË DYTI : në lidhje me Kishën. Ai është një pjestar mes shumë të tjerëve, një quidam de populo. Në numrin 55, në përkufizimin e epiklezës, thirrjet i atribuohen anonimisht Kishës: roli i priftit është zhdukur.

• SË TRETI : në Confiteor (Po i rrëfehem) i cili është bërë i përbashkët, prifti nuk është më gjyqtar, dëshmitar dhe ndërmjetës pranë Hyjit. Dhe është logjike që nuk ka pse ta thotë më lutjen e zgjidhjes së mëkateve e cila vinte fill pas saj e që është fshirë. Prifti është i futur në “dhe e ju o vëllezër” : ministranti që shërben në Meshë e thërret po ashtu gjatë Confiteor-it në “Meshën pa popull”.

• SË KATËRTI: tanimë dallimi mes kungimit të priftit dhe të besimtarëve është fshirë. Por ky dallim është me domethënie të madhe. Prifti përgjatë krejt meshës, vepron in persona Christi. Duke u bashkuar intimisht me viktimën e ofruar, në një mënyrë të veçantë të rendit sakramental, ai shpreh identitetin e Priftit dhe të Viktimës, identitet ky që është veçori e Flisë së Krishtit, dhe që, i shprehur sakramentalisht, tregon që Flia e Kryqit dhe Flia e Meshës është substancialisht e njëjta.

• SË PESTI: nuk gjendet më asnjë fjalë mbi pushtetin e priftit si ministër i Flisë, as mbi aktin shugurues që i është vetjak, as mbi realizimin me ndërmjetësim të tij të Pranisë eukaristike. Ai tani duket se është asgjë më shumë se një mbarështues protestant.

• SË GJASHTI : përdorimi i disa veshjeve të shenjta është hequr ose bërë falkultativ (jo i detyruar) : në disa raste alba dhe stola mjaftojnë (numri 298). Këta veshje që janë shenja të konformitetit të priftit me Krishtin : zhduken. Prifti nuk paraqitet më si i veshur me të gjithë virtytet e Krishtit, ai do jetë vetëm një gradë kishtare, i dalluar nga masa me nja dy shirita zbukurues në veshje. Prifti do jetë, sipas një formule humoristike jo vullnetare të një predikatari modern, “një burrë më burrë se të tjerët”. Këtu, ashtu sikur me “tryezën” dhe me altarin, reformatorët kanë ndarë atë çka Hyji ka bashkuar : Priftërinë e vetme të Krishtit nga Fjala e Hyjit.

3. SITUATA E KISHËS NË RITIN E RI

Domethënë lidhja e Kishës me Krishtin. Vetëm në një rast, në numrin 4, thuhet se Mesha është një “veprim i Krishtit dhe i Kishës” : kjo është për Meshën “pa popull”.

Ndërsa, në Meshën “me popull” nuk shprehet tjetër qëllim veçse “përkujtimi i Krishtit” dhe shenjtërimi i të pranishmëve. Në numrin 60 shkruhet : “Prifti celebrues… bashkohen popullin me veten… duke i kushtuar Flinë Hyjit Atë nëpër Krishtin në Shpirtin Shenjtë”. Duhet të ishte thënë : “bashkon popullin me Krishtin, i cili ia kushton veten Hyjit Atë…”.

Në këtë kontekst është bërë futur:

• heqja shumë e rëndë e per Christum Dominum Nostrum, formulë e cila nënkupton dhe themelon sigurinë se Kisha

e të gjitha kohërve do dëgjohet (Gjn, 14, 13-14 ; 15, 2324; 16, 23-24) ;

• eskatologjizmi i trubullt dhe i çuditshëm, ku komunikimi i një realiteti aktual dhe të amshuar : hiri, paraqitet si fruti i një përparimi të ardhshëm ;

• populli i Hyjit është “në ecje”, Kisha nuk është më Kisha luftarake që lufton kundër pushtetit të errësirës : ajo është pelegrinuese drejt një të ardhmeje e cila nuk është më e lidhur me amshimin, por vetëm me përkohshmërinë.

Në “Lutjen Eukaristike IV”, lutja e Kanonit romak pro omnibus orthodoxis atque catholicae fidei cultoribus është zëvëndësuar me një lutje “duke të kërkuar me zemër të sinqertë, të mund të të gjenin të gjithë”.

E njëjta, Memento i të vdekurve nuk përmend me ata që kanë vdekur cum signo fidei et dormiunt in somno pacis, por thjesht “ata që kanë vdekur në paqen e Krishtit”. Këtij grupi, në dëm të mëtejshëm të nocionit të unitetit dhe dukshmërisë së Kishës, i shtohen edhe “të vdekurit, fenë e të cilëve vetëm Ti e ke njohur”.

Në asnjërën prej këtyre tre “lutjeve të eukaristike” të reja nuk përmendet aspak gjendja e vuajtjes së atyre që kanë vdekur, dhe nuk ka asnjë vend për tu lutur për ta, gjë që dëmton besimin në natyrën pajtuese dhe shpërblyese të Flisë.

Kudo heqje të ndryshme përulin misterin e Kishës duke e çshenjtëruar. Ky mister nuk është i paraqitur para së gjithash si një hierarki e shenjtë : ëngjëjt dhe shenjtërit janë të reduktuar në anonimitet në pjesën e dytë të Confiteor-it të përbashkët, janë zhdukur nga pjesa e parë si dëshmitarë dhe gjykatës në personin e shën Mhillit Kryeëngjëll. Hierakitë e ndryshme engëllore janë zhdukur gjithashtu nga Prefacioni i ri i “lutja eukarisitike II” ; janë zhdukur edhe në Communicantes, kujtimi i Shenjtërve, Papëve dhe Martirëve mbi të cilët Kisha e Romës është themeluar, të cilët pa asnjë dyshim transmetuan traditat apostolike dhe bënë atë që u bë me papa Shën Gregorin Mesha romake. Është fshirë gjithashtu në Libera nos (lutja pas Ati ynë), përmendja e së Lumes Virgjërës Mari, i Apostujve dhe i të gjithë shenjtërve : ndërmjetësimi i saj dhe i atyre nuk këkohet më, as edhe në momente rreziku.

Uniteti i Kishës kompromentohet rëndë, me heqjen e patolerueshme nga i gjithë Rendi i Ri, duke përfshirë tre “lutjet e reja eukaristike”, emrat e Apostujve Pjetër dhe Pal, themeluesit e Kishës së Romës, dhe emrat e Apostujve të tjerë, themel dhe dhe shenjë e unitetit dhe universalitetit të Kishës. Emrat e tyre janë vetëm në Communicantes të Kanonit Romak.

Rendi i ri i Meshës sulmon gjithashtu dogmën e shoqërisë së shenjtërve duke fshirë, kur prifti celebron pa ministrant, të gjitha përshëndetjet dhe bekimin e fundit ; dhe duke fshirë Ite Missa est në Meshën pa popull me ministrantin.

Confitor-i i dyfishtë i Meshës tregon se si prifti, i veshur me petkat që e shënojnë si shërbyes të Krishtit, dhe duke u përkulur thellë e njeh veten si të padenjë për një mision kaq të lartë, i padenjë për tremendum mysterium që dipozohet për të celebruar. Pastaj, duke mos i njohur vetes (në Aufer a nobis) asnjë të drejtë për të hyrë në të Shenjtin e Shenjtërve, ai kërkon (në Oremus te Domine) ndërmejtësimin e meritave të martirëve reliket e të cilëve janë në altar. Këta dy lujte dhe Confiteor-i i dyfishtë janë fshirë !

Kushtet e nevojshme për të celebruar Flinë, dëshmi e karakterit të saj të shenjtë, janë përdhosur (profanuar): për shembull, kur celebrimi bëhet jashtë një kishe, altari mund të zëvëndësohet me një tryezë të thjeshtë pa gur të shuguruar e pa relike (numri 260 deri 265).

Desakralizimi (çshenjtërimi) përmbushet me mënyrat e reja dhe shpesh groteske të kushtimit : vihet theksi mbi përdorimin e bukës së zakonshme në vend të bukës ndorme. Lejohet që ministrantët dhe laikët gjatë kungimit me dy duka, të prekin enët e shenjta (numri 244). Një atmosferë e paimagjinueshme krijohet në kishë nga ardhjet dhe shkuarjet e priftit, dikonit, nëndikaonit, psalmistit, komentatorit (prifti është bërë komentator, sepse është i ftuar “të shpjegojë” vazhdimisht atë çka bën), leximet burra dhe gra, klerikë ose laikë që mirëpresin besimtarët te porta e kishës dhe i shoqërojnë në vendin e tyre, që mbledhinë lekët, që çojnë dhuratat për tu ofruar, të përzgjedhin dhuratat… Dhe në mes të asaj furie, në kundërshtim me Dhjatën e Vjetër dhe me shën Palin, prania e mulier idonea e “femrës ad hoc” që për herë të parë në traditën e Kishës autorizohet të lexojë Shkrimin Shenjtë dhe të bëjë “shërbesa të tjera e që bëhen nga njerëz jo pjesë të presbiteriumit”. Dhe së fundmi, mania e bashkëcelebrimit : e cila do të shkatërrojë përshpirtërinë eukaristike të priftit dhe do të errësojë figurën qendrore të Krishtit, Prift i vetëm dhe Viktimë, duke e shpërbërë në praninë kolektive të bashkëcelebruesve.

VI

Ne jemi limituar në një shqyrtim të shkurtër të Rendit të ri të Meshës dhe të devijimeve të tij më të rënda nga teologjia e Meshës Katolike. Vëzhgimet tona që kemi bërë kanë kryesisht karakter tipik. Do duhej një punë më e gjerë për të bërë një vlerësim të plotë të kurtheve, rreziqeve dhe elementeve shpirtërore dhe psikologjike shkatërrimtare që përmban riti i ri.

Kanonet e rinj – të emërtuara “lutje eukaristike” – janë kritikuar shumë herë dhe me autoritet si për formën dhe për përmbajtjen. E dyta prej tyre “Lutja eukaristike II” pat skandalizuar menjëherë besimtarët për shkak të shkurtësisë së saj. Kemi vënë re mes të tjerash se kjo “Lutje eukaristike II” mund të përdoret me qetësi të plotë të ndërgjegjes nga një prift që nuk beson më as në transsubstancionin dhe në as karakterin flijues të Meshës : kjo “lutje eukaristike” mund të shërbejë shumë mirë për celebrimin e një pastori protestant.

Rendi i ri i Meshës (Novus Ordo Missæ) u prezantua në Romë si një “material baritor i bollshëm” dhe si “një tekst më shumë baritor sesa juridik ”, të cilit Konferencat Ipeshkvore mund t’i bënin, sipas rrëthanave, ndryshime në pëputhje me gjeniun e popujve të ndryshëm. Në të njëjtin Konstitucion Apostolik shkruhet “kemi futur në mesharin e ri variante dhe përshtatje legjitime ”.

Për më tepër, Seksioni I i “Kongregatës për Kultin Hyjnor ” do jetë përgjegjës për “botimin dhe ripërditësimin e vazhdueshëm të librave liturgjikë ”.

Buletini i fundit i Instituteve liturgjike të Gjermanisë, Zvicrës dhe Austrisë shkruante : “ Tekstet latine tani duhet të përkthehen në gjuhën e popujve të ndryshëm : stili “romak” duhet t’i përshtatet individualitetit të secilës Kishë lokale: ajo çka është ndërtuar në mënyrë të pakohshme duhet të transportohet në kontekstin e ndryshueshëm të situatave kokrete, në fluksin e vazhdueshëm të Kishës Universale dhe të asambleve të saj të shumta”.

Vetë Konstitucioni Missale romanum, duke dalë kundër vullnetit të shprehur të Koncilit të II të Vatikanit, jep goditje fatale latinishtes si gjuhë universale, duke thënë : “Në një shumëllojshëri kaq të madhe gjuhësh do ngrihet e vetmja (?) lutje e të gjithëve…”. Vdekja e latinishtes jepet pra si një fakt i kryer, kurse ajo e këngës gregoriane rrjedh në mënyrë të pashmangshme : kënga gregoriane që Koncili i II i Vatikanit e njohu si “liturgiae romanae proprium” (kënga e liturgjisë romake) dhe urdhëroi të ruajë vendin e parë (Sacros. Conc., nr. 116). Liria për të zgjedhur, mes të tjerash, tekstet e Introitit dhe të Gradualit realizon eliminimin e këngës gregoriane.

Riti i ri prezantohet si pluralist dhe ekperimental, dhe i lidhur me kohën dhe vendin. Duke qënë se uniteti i kultit është tanimë i thyer një herë e përgjithmonë , nuk shohim më se në çfarë mund të konsistojë tashmë uniteti i fesë i cili është i lidhur ngusht me të, dhe për të cilin vazhdojmë të flasim si substanca që duhet mbrojtur pa komprise.

Është e qartë se Riti i ri i Meshës (Novus Ordo Missæ) mohon të shprehë doktrinën ashtu sikur e ka mësuar Koncili i Trentit, me të cilën ndërgjegjia katolike qëndron për gjithmonë e lidhur. Me SHPALLJEN E RENDIT TË RI TË MESHËS, ÇDO KATOLIK PËRBALLET ME NEVOJËN TRAGJIKE PËR TË BËRË NJË ZGJEDHJE.

VII

Konsitucioni Missale Romanum flet qartësisht për një pasuri doktrine dhe përshpirtërie që Rendit i ri i Meshës

(Novus Ordo Missæ) e paska huazuar nga Kishat e Lindjes.

Kjo hua e pretenduar do të ketë si rezultat largimin e besimtarëve të ritit lindor : sepse frymëzimi nga riti lindor është jo vetëm i largët, por krejtësisht i kundërt me frymën e Ritit të ri të Meshës (Novus Ordo Missæ).

Cilët janë në të vërtetë këto huazime që deklarohen të frymëzuara prej ekumenizmit? Në substancë: numri i madh i anaforave (por jo në rendin e bukurinë e tyre) ; në praninë e diakonit ; në kungimin në dy format.

Por duket qartë se kanë dashur të eleminojnë gjithçka që, në liturgjinë romake, ishte e afërt me liturgjinë lindore ; kanë dashur, duke mohuar të pakrahasueshmin e të lashtin karakter romak të liturgjisë, të hedhin poshtë atë çka ishte shpirtërisht më e veçanta dhe më e çmuara e tij. Vendi i tij është zëvëndësuar nga elemente që e afrojnë Rendin e ri të Meshës (Novus Ordo Missæ) me disa rite protestante dhe aspak me ato që ishin më afër me katolicizmit : këta elemente e dëmtojnë liturgjinë romake dhe do ta largojnë akoma më shumë Lindjen, ashtu siç e kemi parë me reformat liturgjike që i kanë paraprirë Rendit të ri të Meshës (Novus Ordo Missæ).

Por, Rendi i ri i Meshës (Novus Ordo Missæ) do të ketë favorin e grupeve afër me apostazinë, të cilët duke sulmuar Kishën në unitetin e doktrinës, të liturgjisë, të moralit dhe të disiplinës, provokojnë një krizë shpirtërore të paprecendent.

VIII

Shën Piu V e pat bërë botimin e Mesharit romak si një vegël të unitetit katolik : vetë Konsitucioni “Missale romanum” e rithotë këtë gjë. Në përputhje me udhëzimet e Koncilit të Trentit, Meshari romak i Shën Piut V duhet të pengonte që të mos futeshin në kultin hyjnor asnjë nga gabimet subtile kundër Fesë, e cila kërcënohej nga Reforma protestante.

Situata ishte kaq e rëndë saqë në asnjë rast tjetër nuk duket se ka qenë më e justifikuar dhe në këtë rast pothuajse profetike formula solemne me të cilën Shën Piu V përfundon Bullën e shpalljes së Mesharit Romak (Quo primum, 19 korrik 1570) :

“Ai që do guxojë të vendosë dorë kundër kësaj vepre, ta dijë se do të pësojë zemërimin e Hyjit të Gjithëpushtetshëm dhe të lumëve Apostuj Pjetër dhe Pal”.

Kur u prezantua Rendi i ri i Meshës (Novus Ordo Missæ) në sallën e shtypit të Vatikanit, u pohua me shumë guxim se arsyet që nxitën dekretet e Koncilit të Trentit nuk egzistojnë më.

Jo vetëm që ekzistojnë akoma sot, por nuk hezitojmë të themi se sot ka arsye edhe më të rënda. Pikërisht për t’i bërë ballë devijimeve tinëzare që shekull pas shekulli kanë kërcënuar depon e fesë, Kisha ka ngritur përreth atij mbrojtet e frymëzuara të përcaktimeve të saj dogmatike dhe të vendimeve doktrinale të saj. Këto përcaktime dhe këto vendime patën frute të menjëhershme në kult, i cili u bë gradualisht monumenti më i plotë i fesë në Kishë. Dëshira për të risjellë me çdo kusht kultin antik të Kishës duke e ribërë artificialisht, atë që në fillim pati hirin e spontanitetit të hovshëm, është të biesh në gabimin e arkeologjizmit të marrë, i dënuar nga papa Piu XII. Sepse kjo gjë shkakton, ashtu siç e kemi parë fatkeqsisht, zhveshjen e liturgjisë nga të gjitha bukuritë me të cilat u pasurua përshpirtmërisht përgjatë shekujve, dhe zhdukjen e mbrojtjeve teologjike të nevojshme më shumë se kurrë në një moment kritik, ndoshta më kritiku i krejt historisë së Kishës.

Në ditët e sotme, jo jashtë, por brenda katolicizmit egzistenca e ndarjeve dhe skizmave njihet zyrtarisht. Uniteti i Kishës nuk është më vetëm i kërcënuar, por ai është tashmë tragjikisht i kompromentuar. Gabimet kundër fesë nuk janë vetëm të nënkuptuara : ata imponohen prej marrëzive (aberration) e abuzimeve që futen në liturgji.

Braktisja e një tradite liturgjike që ishte përgjatë katër shekujve shenja dhe garancia e unitetit të kultit, zëvëndësimi i saj me një tjetër liturgji që do jetë vetëm shkak përçarje për shkak të liçensave të panumërta që lejon në mënyrë të nënkuptuar, të futjeve dhelpërake që ajo favorizon dhe për shkak të sulmeve të dukshme kundër pastërtisë së fesë : është, ne ndihemi në ndërgjegje të detyruar ta shpalli si, NJË GABIM I PALLOGARITSHËM.

Corpus Domini

1969

†
INSTAURARE OMNIA IN CHRISTO

21 Maj – Shën Hospitiusi

Jeta e Shën Hospitusit

Shën Hospitiusi u mbyll në rrënojat e një kulle të vjetër pranë Villafrancës. Ai lidhi veten me një zinxhir të rëndë hekuri dhe jetonte vetëm me bukë dhe hurma. Gjatë Kreshmës ai dyfishoi sakrificat dhe, për ta përshtatur jetën e tij më afër me atë të heremitëve të Egjiptit, nuk hante gjë tjetër veçse rrënjë.

Për virtytet e tij të mëdha, Qielli e nderoi atë me dhuratat e profecisë dhe të mrekullive. Ai paralajmëroi shkatërrimet që do të bënin Lombardët në Gali. Këta barbarë, pasi erdhën në kullën në të cilën jetonte Hospitiusi, dhe duke parë zinxhirin me të cilin ishte lidhur, e ngatërruan atë për një kriminel që ndodhej atje i burgosur. Kur morën në pyetje Shenjtin, ai pranoi se ishte një mëkatar i madh dhe i padenjë për të jetuar. Atëherë një nga ushtarët ngriti shpatën për ta goditur; por Hyji nuk e braktisi shërbëtorin e Tij besnik: krahu i ushtarit u ngurtësua dhe u mpi, dhe vetëm kur Hospitiusi bëri shenjën e kryqit mbi të, ushtari e rifitoi përdorimin e tij. Ushtari përqafoi Krishterimin, hoqi dorë nga bota dhe kaloi pjesën tjetër të ditëve të tij duke i shërbyer Hyjit.

Kur shenjti ynë ndjeu se po i afrohej ora e fundit, hoqi zinxhirin dhe u gjunjëzua në lutje për një kohë të gjatë. Pastaj, duke u shtrirë në tokë, ia dorëzoi me qetësi shpirtin Zotit, më 21 maj 681.

Reflektim – Nëse nuk e duam pendesën për hir të saj, le ta duam atë për shkak të mëkateve tona; sepse ne duhet “të punojmë për shpëtimin tonë me frikë dhe dridhje”.

Origjina e Rruzares – Shën Louis Marie Grignion De Montfort

Origjina e Rruzares - Nga Shën Louis Marie Grignion De Montfort

Meqenëse Rruzarja përbëhet, kryesisht nga Ati ynë dhe Të Falem Mari, ajo ishte pa dyshim lutja e parë dhe devocioni kryesor i besimtarëve dhe ka qenë në përdorim gjatë gjithë shekujve, që nga koha e apostujve dhe dishepujve e deri më sot.
Megjithatë, vetëm në vitin 1214, Kisha e mori Rruzaren në formën e saj aktuale dhe sipas metodës që përdorim sot. Kishës iu dha nga Shën Dominiku, i cili e kishte marrë nga Virgjëresha e Bekuar si një mjet për konvertimin e albigjenëve dhe mëkatarëve të tjerë.

Unë do t’ju tregoj historinë e saj, e cila gjendet në librin shumë të njohur De Dignitate Psalterii, të të Bekuarit Alan de la Roche.

Shën Dominiku, duke parë se rëndesa e mëkateve të njerëzve po pengonte konvertimin e albigjenëve, u tërhoq në një pyll afër Toulouse, ku u lut vazhdimisht për tre ditë e tre netë. Gjatë kësaj kohe ai nuk bëri gjë tjetër veçse dihatej dhe bëri pendesa të ashpra për të qetësuar zemërimin e Hyjit deri sa trupi i tij u plagos dhe në fund ai ra në koma.
Në këtë moment, Zoja jonë iu shfaq atij, e shoqëruar nga tre engjëj, dhe ajo tha: “I dashur Dominik, a e di se cilën armë Trinia e Shenjtë dëshiron të përdorë për të reformuar botën?” “Oh, Zoja ime,” u përgjigj Shën Dominiku, “ti e di shumë më mirë se unë, sepse pas Birit tënd Jezu Krishtit ke qenë gjithmonë instrumenti kryesor i shpëtimit tonë”.
Atëherë Zoja u përgjigj: “Unë dua që të dish se, në këtë lloj lufte, arma kryesore ka qenë gjithmonë Psalteri Engjëllor, i cili është guri i themelit të Testamentit të Ri. Prandaj, nëse dëshiron të arrish këta shpirtra të ngurtësuar dhe tja fitosh ata Hyjit, prediko Psalterin tim.”

Kështu ai u ngrit, i ngushëlluar dhe i djegur nga zelli për konvertimin e njerëzve në atë zonë, u nis drejt për në katedrale. Menjëherë engjëjt e padukshëm i ranë kambanave për të mbledhur njerëzit së bashku dhe Shën Dominiku filloi të predikonte.

Në fillim të predikimit të tij, shpërtheu një stuhi e tmerrshme, toka u drodh, dielli u errësua dhe pati aq shumë bubullima dhe vetëtima sa të gjithë u frikësuan shumë. Frika e tyre ishte edhe më e madhe kur, duke parë një foto të Zojës sonë të ekspozuar në një vend të dukshëm, e panë atë të ngrinte krahët drejt qiellit tre herë duke kërkuar hakmarrjen e Zotit ndaj tyre nëse nuk do të ktheheshin në besim, për të ndryshuar jetën e tyre dhe për të kërkuar mbrojtjen e Nënës së Shenjtë të Zotit.

Zoti deshi që me anë të këtyre dukurive të mbinatyrshme të përhapte përkushtimin e ri të Rruzares së shenjtë dhe ta bënte atë më të njohur.

Më në fund, me lutjen e Shën Dominikut, stuhia mori fund dhe ai vazhdoi predikimin. Aq me zjarr dhe bindshëm e shpjegoi ai rëndësinë dhe vlerën e Rruzares sa pothuajse të gjithë njerëzit e Toulouse filluan ta lusnin atë dhe hoqën dorë nga besimet e tyre të rreme. Në një kohë shumë të shkurtër u pa një përmirësim i madh në qytet; njerëzit filluan të jetonin një jetë të krishterë dhe hoqën dorë nga zakonet e mëparshme të këqija.

I frymëzuar nga Shpirti i Shenjtë, i udhëzuar nga Virgjëresha e Bekuar si dhe nga përvoja e tij, Shën Dominiku predikoi Rruzaren gjatë gjithë jetës së tij. Ai e predikoi atë me shembullin e tij, si dhe me predikimet e tij, në qytete dhe në fshatra, njerëzve të nivelit të lartë dhe të ulët, përpara dijetarëve dhe të pashkolluarve, katolikëve dhe heretikëve.

Rruzarja, të cilën ai e thoshte çdo ditë, ishte përgatitja e tij para çdo predikimi dhe takimi i tij mirënjohës me Zojën tonë menjëherë pas predikimit.

Një ditë iu desh të predikonte në Notre Dame në Paris dhe ndodhi që ishte festa e Shën Gjon Ungjilltarit. Ai ishte në një kapelë të vogël pas altarit të lartë teksa përgatiste me lutje predikimin e tij duke thënë Rruzaren, siç bënte gjithmonë, kur Zoja jonë iu shfaq dhe i tha: “Dominik, edhe pse ajo që ke planifikuar të thuash mund të jetë shumë e mirë, unë po të sjell një predikim shumë më të mirë.”

Shën Dominiku mori në duar librin e Zojës, e lexoi me vëmendje predikimin dhe, pasi e kuptoi dhe meditoi mbi të, e falënderoi.

Kur erdhi koha, ai u ngjit në foltore dhe, përkundër ditës së festës, nuk përmendi Shën Gjonin përveçse tha se ishte gjetur i denjë për të qenë rojtari i Mbretëreshës së Qiellit. Ndër të pranishmit kishte teologë dhe njerëz të tjerë të shquar, të cilët ishin mësuar të dëgjonin fjalime të pazakonta dhe të lëmuara; por Shën Dominiku u tha atyre se nuk ishte dëshira e tij t’u jepte atyre një ligjëratë të ditur, të mençur në sytë e botës, por se ai do të fliste në thjeshtësinë e Shpirtit të Shenjtë dhe me fuqinë e tij.

Kështu ai filloi të predikonte Rruzaren dhe ua shpjegoi fjalë për fjalë “Të falem Marinë”, siç do t’ua bënte një grupi fëmijësh, dhe përdori ilustrimet shumë të thjeshta që ishin në librin e dhënë nga Zoja jonë.

I Bekuari Alan, sipas Kartagjenës, përmend disa raste të tjera kur Zoti ynë dhe Zoja iu shfaqën Shën Dominikut për ta nxitur dhe frymëzuar që të predikonte Rruzaren shumë më shumë për të zhdukur mëkatin dhe për të konvertuar mëkatarët dhe heretikët. Në një tjetër fragment Kartagjena thotë: “I Bekuari Alan tha se Zoja jonë iu shfaq atij, dhe pasi iu shfaq Shën Dominikut, i Biri i saj i Shenjtë iu shfaq dhe i tha: “Dominik, gëzohem kur shoh që nuk po mbështetesh në urtësinë tënde dhe se, në vend që të kërkoni lavdërimët boshe të njerëzve, ju po punoni me përulësi të madhe për shpëtimin e shpirtrave. Por shumë priftërinj duan të predikojnë me vrull kundër llojeve më të këqija të mëkatit që në fillim, duke mos kuptuar se përpara se një të sëmuri t’i jepet ilaç i hidhur, ai duhet të përgatitet duke u vendosur në gjendjen e duhur mendore për të përfituar vërtetë nga ajo. Kjo është arsyeja pse, para se të bëjnë ndonjë gjë tjetër, priftërinjtë duhet të përpiqen të ndezin dashurinë për lutjen në zemrat e njerëzve dhe veçanërisht dashurinë për Psalterin tim Engjëllor. Sikur vetëm të fillonin të gjithë ta thoshin dhe të ngulmonin në lutjen e saj, Zoti në mëshirën e Tij nuk do të refuzojë t’u japë atyre hirin e Tij. Kështu që Unë dua që ju të predikoni Rruzaren time.”

Të gjitha gjërat, edhe më të shenjtat, janë subjekt i ndryshimit, veçanërisht kur ato varen nga vullneti i lirë i njeriut. Vështirë të çuditemi, pra, që Vëllazëria e Rruzares së Shenjtë ruajti entuziazmin e saj fillestar vetëm për një shekull pasi u themelua nga Shën Dominiku. Pas kësaj ishte si një gjë e varrosur dhe e harruar.

Pa dyshim, gjithashtu, planet e liga dhe xhelozia e djallit ishin kryesisht përgjegjëse për neglizhencën e njerëzve kundrejt lutjes së Rruzares, dhe kështu bllokuan rrjedhën e hirit të Hyjit që ajo kishte tërhequr mbi botën.

Kështu, në 1349 Zoti ndëshkoi të gjithë Evropën me murtajën më të tmerrshme që ishte njohur ndonjëherë. Duke filluar nga lindja, ajo u përhap në të gjithë Italinë, Gjermaninë, Francën, Poloninë dhe Hungarinë, duke sjellë shkretim kudo që shkoi, sepse nga njëqind burra vështirë se një jetoi për të treguar “përrallën”. Qytetet e mëdha, qytezat, fshatrat dhe manastiret ishin pothuajse plotësisht të shkreta gjatë tre viteve që zgjati epidemia.

Kjo fatkeqësi e Zotit u pasua shpejt nga dy të tjera, herezia e Fshikulluesve dhe një skizëm tragjik në 1376.

Më vonë, kur këto sprova kaluan, falë mëshirës së Zotit, Zoja i tha të Bekuarit Alan që të ringjallte ish-vëllazërinë e Rruzares së Shenjtë. I Bekuari Alan ishte një nga Etërit Domenikanë në manastirin në Dinan, në Brittany. Ai ishte një teolog i shquar dhe një predikues i famshëm. Zoja e zgjodhi atë sepse, meqenëse Vëllazëria kishte filluar fillimisht në atë provincë, ishte e përshtatshme që një domenikan nga e njëjta krahinë të kishte nderin ta rithemelonte atë.

I Bekuari Alan e filloi këtë vepër madhështore në vitin 1460, pas një paralajmërimi të veçantë nga Zoti ynë. Një ditë kur ai po ofronte meshën, Zoti ynë, i cili dëshironte ta nxiste të predikonte Rruzaren e shenjtë, i foli atij nëpërmjet Hostes së Shenjtë. “Si mund të më kryqëzoni përsëri kaq shpejt?”. “Çfarë thatë, Zot?” pyeti i Bekuari Alan i tmerruar. “Ti më kryqëzove një herë më parë me mëkatet e tua,” u përgjigj Jezusi, “dhe unë me dëshirë do të kryqëzohesha përsëri në vend që Ati im të ofendohej nga mëkatet që keni kryer. Ju po më kryqëzoni përsëri tani, sepse keni të gjithë mësimin dhe mirëkuptimin. se ju duhet të predikoni Rruzaren e Nënës sime dhe nuk po e bëni. Nëse do të bënit vetëm këtë, do t’u mësoni shumë shpirtrave rrugën e drejtë dhe t’i largoni nga mëkati. Por ju nuk po e bëni këtë, dhe kështu jeni vetë fajtor për mëkatet që ata bëjnë”.

Ky qortim i tmerrshëm e bëri të Bekuarin Alan të vendoste solemnisht të predikonte Rruzaren pa pushim.

Zoja gjithashtu i tha atij një ditë për ta frymëzuar të predikonte Rruzaren gjithnjë e më shumë: “Ti ishe një mëkatar i madh në rini, por unë mora hirin e kthimit tënd nga Biri im. Sikur një gjë e tillë të ishte e mundur, do më ka pëlqyer të kem kaluar të gjitha llojet e vuajtjeve për të të shpëtuar, sepse mëkatarët e kthyer në besim janë një lavdi për mua. Dhe këtë do ta kisha bërë edhe për t’ju bërë të denjë të predikoni Rruzaren time larg e gjerë.”

Shën Dominiku gjithashtu iu shfaq të Bekuarit Alan dhe i tregoi për rezultatet e shkëlqyera të shërbimit të tij: ai kishte predikuar Rruzaren pa pushim, predikimet e tij kishin dhënë fryte të mëdha dhe shumë njerëz ishin kthyer në besim gjatë misioneve të tij.

Ai i tha të Bekuarit Alan: “Shiko çfarë rezultatesh të mrekullueshme kam pasur nëpërmjet predikimit të Rruzares. Ju dhe të gjithë ata që e doni Zojën tonë duhet të bëni të njëjtën gjë, në mënyrë që, me anë të kësaj praktike të shenjtë të Rruzares, t’i tërheqni të gjithë njerëzit në disiplinën e vërtetë të virtyteve.”

Pra, shkurtimisht, kjo është historia e mënyrës se si Shën Dominiku themeloi Rruzaren e shenjtë dhe sesi i Bekuari Alan de la Roche e rithemeloi atë.

Që nga koha kur Shën Dominiku themeloi përkushtimin ndaj Rruzares së shenjtë e deri në kohën kur i Bekuari Alan de la Roche e rithemeloi atë në 1460, ajo është quajtur gjithmonë Psalteri i Jezusit dhe Marisë. Kjo është për shkak se ka të njëjtin numër të “Të Falem Mari” sa ka psalme në Librin e Psalmeve të Davidit. Meqenëse njerëzit e thjeshtë dhe të paarsimuar nuk janë në gjendje të thonë Psalmet e Davidit, Rruzarja konsiderohet po aq frytdhënëse për ta sa Psalteri i Davidit është për të tjerët.

Që kur i Bekuari Alan de la Roche e rithemeloi këtë përkushtim, zëri i njerëzve, që është zëri i Zotit, i dha emrin Rruzare, që do të thotë “kurora e trëndafilave”. Kjo do të thotë se sa herë që njerëzit thonë me përkushtim Rruzaren, ata vendosin mbi kokat e Jezusit dhe Marisë 153 trëndafila të bardhë dhe 16 trëndafila të kuq. Duke qenë lule qiellore, këta trëndafila nuk do të zbehen kurrë dhe as nuk do të humbasin bukurinë e tyre.

Zoja e ka miratuar dhe konfirmuar këtë emër të Rruzares; ajo u ka treguar disa njerëzve se çdo herë që thonë një Të Falem Mari, i japin asaj një trëndafil të bukur dhe se çdo rruzare e plotë i bën asaj një kurorë trëndafilash.

Pra, Rruzarja e plotë është një kurorë e madhe me trëndafila dhe çdo rruzare prej pesë dekadash është një kurorë e vogël me lule ose një kurorë e vogël me trëndafila qiellorë të cilën ne e vendosim mbi kokat e Jezusit dhe Marisë. Trëndafili është mbretëresha e luleve, dhe kështu Rruzarja është trëndafili i devocioneve dhe më i rëndësishmi.

Si lutet Rruzarja

RRUZARJA E SHENJTE

Rruzarja e Shenjtë NË EMËR TË ATIT E TË BIRIT E TË SHPIRTIT SHENJTË...

Më Shumë

20 Maj – Shën Bernardini i Sienës

Jeta e Shën Bernadinit të Sienës

Në vitin 1408, Shën Viçenc Ferreri e ndërpreu një herë predikimin e tij për të deklaruar se mes dëgjuesve të tij ishte një françeskan i ri, i cili do të ishte një ditë një predikues më i madh se ai. Ky frat i panjohur ishte Bernardini. Me origjinë fisnike, ai e kishte kaluar rininë e tij në vepra të mëshirës dhe më pas kishte hyrë në jetën rregulltare.

Për shkak të një mëngësie në të folur, suksesi i tij si predikues në fillim dukej i dyshimtë, por, me lutjet e Zojës, kjo pengesë u hoq mrekullisht dhe Bernardini filloi një apostullim që zgjati tridhjetë e tetë vjet. Me fjalët e tij të zjarrta dhe me fuqinë e Emrit të Shenjtë të Jezusit, të cilin e shfaqi në një pllakë në fund të predikimeve të tij, ai fitoi konvertime të mrekullueshme dhe reformoi pjesën më të madhe të Italisë.

Por ky sukses duhej të lartësohej nga kryqi. Shenjtori u denoncua si heretik dhe përkushtimi i tij si idhujtar. Pas shumë sprovash ai jetoi për të parë të vërtetuar pafajësinë e tij dhe një përkujtim të veprës së tij të vendosur në një kishë. Festa e Emrit të Shenjtë përkujton në të njëjtën kohë vuajtjet dhe triumfin e Tij. Ai vdiq në Virgjilen e Ngjitjes së Krishtit në Qiell, në 1444, ndërsa vëllezërit e tij po këndonin antifonin: “O Atë, ua kam zbuluar Emrin Tënd njerëzve”.

Shën Bernardini, kur ishte i ri, mori përsipër detyrën e përkujdesjes së një plake të shenjtë, një grua nga farefisi i tij, e cila kishte mbetur e varfër. Ajo ishte e verbër dhe e shtrirë në shtrat dhe gjatë sëmundjes së saj të gjatë mundi të shqiptonte vetëm Emrin e Shenjtë. Shenjtori e ruajti atë derisa ajo vdiq, dhe kështu mësoi përkushtimin e jetës së tij.

Reflektim – Le të mësojmë nga jeta e Shën Bernardinit fuqinë e Emrit të Shenjtë në jetë dhe vdekje.