admin

29 Prill – Shën Pjetri i Veronas, Martir

Jeta e Shën Pjetrit të Veronas

Në 1205 martiri i lavdishëm Pjetri lindi në Verona nga prindër heretikë. Ai shkoi në një shkollë katolike dhe xhaxhai i tij Manikean e pyeti se çfarë mësoi. “Besojmën”, u përgjigj Pjetri; “Unë besoj në Hyjin, Krijuesin e Qiellit dhe Tokës.” Asnjë bindje nuk mund t’ia lëkunte besimin dhe në moshën pesëmbëdhjetë vjeçare ai e mori zakonin nga vetë Shën Dominiku në Bolonjë. Pas shugurimit, ai u predikoi heretikëve të Lombardisë dhe ktheu shumë njerëz në besim. Shën Pjetri ishte vazhdimisht i detyruar të debatonte me heretikët dhe megjithëse qe i suksesshëm, prapëseprapë djalli gjeti rastin që ta tundonte një herë kundër besimit. Menjëherë ai u lut përpara një imazhi të Zojës dhe dëgjoi një zë që i thoshte fjalët e Jezu Krishtit në Ungjill: “Unë jam lutur për ty, Pjetër, që besimi yt të mos dështojë; dhe ti do të konvertosh vëllezërit tu në të”. Një herë, gjatë një predikimi nën diellin përvëlues, heretikët e sfiduan atë që të siguronte hije. Ai u lut dhe një re e mbuloi turmën. Pavarësisht nga shenjtëria e tij, ai u shpif në mënyrë të neveritshme dhe madje u ndëshkua për imoralitet. Ai u dorëzua me përulësi, por iu ankua në lutje Jezusit të kryqëzuar. Kryqi foli: “Dhe unë, Pjetër, çfarë bëra?” Çdo ditë, teksa lartësonte në Meshë gjakun e çmuar, ai lutej: “Bëj, Zot, që të vdes për Ty; Ti që vdiqe për mua”. Lutja e tij u përgjigj. Heretikët, të hutuar prej tij, kërkuan jetën e tij. Dy prej tyre e sulmuan teksa po kthehej në Milano dhe i goditën kokën me sëpatë. Shën Pjetri ra, ia dorëzoi veten Zotit, zhyti gishtin në gjakun e tij dhe shkroi në tokë: “Unë besoj në Hyjin, Krijuesin e Qiellit dhe të Tokës”. Më pas e goditën me thikë dhe ai mori kurorën.

 

Meditim – Nga fëmijëria, Shën Pjetri rrëfeu me guxim besimin e tij midis heretikëve. Ai e kaloi jetën duke u predikuar besimin heretikëve dhe nga heretikët mori kurorën e lavdishme dhe të shumëdëshiruar të martirizimit. Jemi të rrethuar nga heretikë. A jemi të guximshëm, të vendosur, të zellshëm, plot lutje për kthimin e tyre në besim, të palëkundur në shpalljen e besimit?

28 Prill – Shën Pali i Kryqit

Jeta e Shën Palit të Kryqit

Tetëdhjetë e një vitet e jetës së këtij shenjti u modeluan mbi Mundimet e Jezu Krishtit. Në fëmijërinë e tij, ndërsa po lutej në kishë, një stol i rëndë i ra në këmbë, por djaloshi e injoroi plagën e gjakosur dhe foli për të si “një trëndafil i dërguar nga Zoti”. Disa vite më vonë, vizioni i një plage me fjalën “dashuri” të shkruar në të e siguroi atë se etja e tij për pendesë do të kënaqej. Me shpresën se do të vdiste për fenë, ai u regjistrua në një kryqëzatë kundër turqve; por një zë nga Tabernakulli e paralajmëroi se ai duhej t’i shërbente Krishtit i vetëm dhe se duhej të krijonte një kongregatë për nder të Tij. Me urdhrin e ipeshkvit të tij, ai filloi të predikonte pasionin si laik dhe një sërë kryqesh i qartësuan realitetin e thirrjes së tij. Të gjithë shokët e tij, përveç të vëllait, e braktisën; Papa i refuzoi atij një takim; dhe vetëm pas një vonese prej shtatëmbëdhjetë vjetësh u mor miratimi papnor dhe u hap shtëpia e parë e Pasionistëve në Monte Argentario, vendi që kishte zgjedhur vetë Zoja. Shën Pali zgjodhi si simbol të Urdhrit të tij një zemër me tre gozhda, në kujtim të vuajtjeve të Jezusit, por për vete ai krijoi një simbol më të fshehtë dhe më të sigurtë. I shtyrë nga i njëjti impuls i shenjtë si i lumi Henri Suso, Shën Xhejn Françesku dhe shenjtër të tjerë, ai gdhendi Emrin e Shenjtë (Jezus) në anën e tij dhe shkronjat u gjetën aty pas vdekjes. Zemra i rrihte me një rrahje të mbinatyrshme, e cila ishte veçanërisht e fortë të premteve, dhe vapa ndonjëherë ishte aq e fortë sa i digjte këmishën në pjesën e zemrës së tij. Ai vdiq ndërkohë që po i lexohej Mundimi i Krishtit dhe kështu kaloi me Jezusin nga kryqi në lavdi.

27 Prill – Shën Pjeter Kanisius

Jeta e Shën Pjetër Kanisius

Për gjysmë shekulli, prifti jezuit, Pjeter Kanisius, udhëhoqi Reformën Katolike në Austri, Bavari dhe Bohemi. Për këtë arsye ai konsiderohet si apostull i Gjermanisë, i dyti vetëm pas Shën Bonifacit. Me energji të jashtëzakonshme ai predikoi dhe dha mësim në famulli, reformoi dhe themeloi universitete, shkroi shumë libra duke përfshirë katekizma popullore, konvertoi katolikët nga mëkati, konvertoi protestantët dhe gjeti kohë për t’u kujdesur për të sëmurët. Në tridhjetë vitet e tij të fundit duke udhëtuar më shumë se njëzet mijë milje në këmbë ose me kalë, Shën Pjetër Kanisius udhëhoqi rilindjen e besimit Katolik në Gjermaninë jugore.

 

Pjetër Kanisius rivitalizoi jetën katolike dhe mësimdhënien në universitetet e Ingolstadt dhe Augsburg. Ai themeloi universitete të reja në Pragë dhe Friburg. Në të katër qytetet, predikimi dhe katekizimi i tij fitoi zemrat e katolikëve dhe riktheu në kishën Katolike protestantët. Në Vjenë kujdesi i tij personal për viktimat e murtajës e bëri atë një figurë më popullore. Kështu, kur u emërua administrator dioqezan, ai ishte në një pozicion për të ringjallur komunitetin katolik të qytetit të korruptuar prej kohësh.

 

Pas vitit 1555, Pjetër Kanisius botoi Përmbledhjen e tij të famshme të Doktrinës së Krishterë dhe dy katekizma më të vogla. Këta libra krijuan Reformimin Katolik pasi katekizmi i Luterit kishte përhapur protestantizmin. Katekizmat e Kanisius ndihmuan gjithashtu në themelimin e shtypit katolik. Gjatë jetës së shenjtit, ato u përkthyen në pesëmbëdhjetë gjuhë dhe u ribotuan më shumë se dyqind herë.

26 Prill – Shenjtërit Kleti dhe Marçelini, Papë, Martirë

Jeta e Papa Shën Kletit dhe Papa Shën Marçelinit, martirë

Shën Kleti ishte Ipeshkvi i tretë i Romës dhe pasoi Shën Linusin, i cili vetë rrethanat tregojnë virtytin e tij të shquar midis dishepujve të parë të Shën Pjetrit në Perëndim. Ai qëndroi për 12 vite, nga viti 76 deri në vitin 89. Kodi i Meshës Romake, Bede dhe martirologë të tjerë, e quajnë atë martir. Ai u varros pranë Shën Linusit, në Vatikan dhe reliket e tij mbeten ende në atë kishë.

Shën Marçelini pasoi Shën Koins në ipeshkvinë e Romës në vitin 296, rreth kohës kur Diokleciani u vetë-caktua hyjni dhe pretendoi me pabesi nderet hyjnore. Në ato kohë të stuhishme persekutimi, Marçelini fitoi lavdi të madhe. Ai u ul në karrigen e Shën Pjetrit për 8 vite, 3 muaj dhe 25 ditë, duke vdekur në vitin 304, një vit pasi shpërtheu persekutimi mizor, në të cilin fitoi shumë nder. Ai është quajtur martir, edhe pse gjaku i tij nuk është derdhur për çështjen e fesë.

 

 

Meditim – Është parim themelor i moralit të krishterë dhe një e vërtetë që Krishti e ka vendosur në termat më të qartë dhe në udhë të panumërta të Ungjillit, se kryqi ose vuajtjet dhe vdekjet janë rruga drejt lumturisë së përjetshme. Prandaj, ata që nuk jetojnë këtu në tokë një jetë të kryqëzuar dhe të mortifikuar, nuk janë të denjë për të zotëruar ndonjëherë gëzimet e papërshkrueshme të mbretërisë së Tij. Në këtë rrugë eci Vetë Zoti ynë, modeli dhe drejtuesi  ynë, dhe i Dërguari i Tij na kujton se Ai hyri në lumturi vetëm me gjakun e Tij dhe me kryqin.

26 Prill – Zoja e Këshillit të Mirë ose Zoja e Shkodrës

Zoja e Këshillit të Mirë - Zoja e Shkodrës

Gjenacano

Disa milje larg qytetit të Romës, ndodhet Gjenacano- një qytet i pasur me histori dhe i bekuar me praninë e një pikture të mrekullueshme të Virgjëreshës së Bekuar, e cila ka një histori të mahnitshme.

 

Origjina e Gjenacanos daton që nga koha e perandorëve romakë. Për shkak të afërsisë me Romën, qyteti u zgjodh nga shumë patricë dhe oborrtarë perandorakë si një vend për vilat e tyre. Kopshtet e gjëra që rrethonin këto vila shpesh shërbenin si skenë për festa perverse, lojëra dhe rituale pagane në nder të perëndive, të cilëve romakët ia atribuonin pjellorinë e fushave të tyre.

 

Një nga këto festime mbahej çdo 25 prill në nder të perëndeshës Flora ose Venus. Për këtë ngjarje, njerëz të të gjitha klasave shoqërore – të lirë dhe skllevër, patricë dhe plebejanë – u mblidhnin së bashku për një festë të madhe. Ky zakon u shpërbë gradualisht dhe tempujt ranë në gërmadha ndërsa fryma jetëdhënëse e krishterimit rigjeneroi popujt e Evropës.

 

Në shekullin e tretë, u dha një urdhër për të ndërtuar një faltore kushtuar Nënës së Zotit nën titullin e Nënës së Këshillit të Mirë mbi rrënojat e tempujve romakë. Por me kalimin e shekujve, në mesjetë faltorja gjendej në formë të mjerueshme nën zotërimin e Agustinianëve. 

 

Petruçia, një vejushë të cilës i shoqi i la një pasuri modeste, jetonte e vetme dhe ia kushtonte pjesën më të madhe të kohës lutjes dhe shërbimeve në kishën e Nënës së Këshillit të Mirë. Ajo pikëllohej kur shihte gjendjen e mjerueshme të objekteve të shenjta dhe u lut me zjarrmi që ato të rindërtoheshin dhe madje mori edhe një iniciativë në këtë drejtim. Pasi mori lejen nga fretërit, ajo dhuroi gjithçka kishte për të filluar restaurimin me shpresën se të tjerët do ta ndihmonin.

 

U hartua një plan për ndërtimin e një kishe madhështore. Megjithatë, sapo kishte filluar ajo ndërmarrje e mundimshme, Petruçia, e cila ishte tashmë tetëdhjetë vjeç, zbuloi se oferta e saj bujare ishte e pa mjaftueshme për të përfunduar fazën e parë të ndërtimit të ri. E për më keq, askush nuk doli ta ndihmonte.

 

Për zhgënjimin e saj, ndërtesa nuk ishte ngritur as tre metra kur ndërtimi u ndal për shkak të mungesës së të ardhurave. Miqtë dhe fqinjët e saj filluan ta tallnin dhe kritikuesit e akuzuan për pamaturi. Të tjerët e qortuan ashpër në publik. Të gjithëve u thoshte: “Fëmijët e mi të dashur, mos i kushtoni shumë rëndësi kësaj fatkeqësie. Ju siguroj se para vdekjes sime, Virgjëresha e Bekuar dhe babai ynë i shenjtë Agustini do të përfundojnë kishën e nisur nga unë.”

 

Më 25 prill 1467, në ditën e festës së pajtorit të qytetit, Shën Markut, filloi një festë solemne me meshë. Ishte e shtunë dhe turma filloi të mblidhej para kishës së Nënës së Këshillit të Mirë. Rreth orës katër pasdite, të gjithë dëgjuan akordet e një melodie të bukur që dukej se vinte nga parajsa. Njerëzit ngritën sytë drejt kullave të kishave dhe panë një re të bardhë që shkëlqente me mijëra rreze të ndritshme; gradualisht iu afrua turmës së shtangur nën tingullin e një melodie jashtëzakonisht të bukur. Reja zbriti mbi kishën e Nënës së Këshillit të Mirë dhe u vendos mbi murin e kishës së papërfunduar të Shën Biaxhios, të cilën Petruçia e kishte nisur.

 

Papritur, këmbanat e kullës së vjetër filluan të binin vetë dhe kambanat e tjera të qytetit ranë për mrekulli në harmoni. Rrezet që dilnin nga reja e vogël u shuan dhe vetë reja u zhduk gradualisht, duke zbuluar një objekt të bukur para syve të magjepsur të spektatorëve. Ishte një pikturë e Zojës duke mbajtur me butësi Birin e saj Hyjnor në krahë. Pothuajse menjëherë, Virgjëresha Mari filloi të shëronte të sëmurët dhe të jepte ngushëllime të panumërta, kujtimi i të cilave u regjistrua për pasardhësit nga autoriteti kishtar vendor.

 

Lajmi për pikturën dhe mrekullitë e saj u përhap në të gjithë krahinën dhe më gjerë, duke tërhequr turma të mëdha. Disa qytete formuan procesione entuziaste për të parë pikturën që njerëzit e quajtën Zoja e Parajsës për shkak të hyrjes së saj qiellore në qytet. Shumë lëmoshë u dhuruan si përgjigje ndaj besimit të palëkundur që Zoja kishte frymëzuar në Petruçian.

 

Mes entuziazmit të përgjithshëm të shkaktuar nga piktura, Zoja dëshironte t’u zbulonte besimtarëve të saj origjinën e vërtetë të afreskut të mrekullueshëm. Dy të huaj të quajtur Gjergji dhe De Sclavis hynë në qytet mes një grupi pelegrinësh që kishin ardhur nga Roma. Ata mbanin rroba të çuditshme dhe flisnin një gjuhë të huaj, duke thënë se kishin mbërritur në Romë nga Shqipëria. Ndërsa shumica e njerëzve kishin refuzuar të besonin historinë e tyre, ajo kishte një rëndësi të veçantë për banorët e Gjenacanos.

Shkodër

Në janar të vitit 1467 vdiq Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Me vdekjen e Skënderbeut, ushtria turke, e çliruar përfundimisht nga Luani Shpërthyes i Luftës, u derdh në Shqipëri, duke pushtuar të gjitha kështjellat, qytetet dhe krahinat e saj me përjashtim të Shkodrës, në veri të vendit.

Megjithatë, kapaciteti i qytetit për të rezistuar ishte i kufizuar dhe pushtimi pritej në çdo moment. 

 

Me rënien e saj Shqipëria e krishterë do të mposhtej. Përballë këtij realiteti, ata që dëshironin të praktikonin besimin e tyre në tokat e krishtere filluan një eksod të trishtuar. Gjergji dhe De Sclavis gjithashtu menduan për mundësinë e arratisjes, por diçka i mbajti në Shkodër, ku ishte një kishë e vogël, e konsideruar si faltore e gjithë trojeve shqiptare. Në këtë kishë besimtarët nderonin një figurë të Zojës, e cila kishte zbritur në mënyrë misterioze nga qielli rreth dyqind vjet më parë.

 

Sipas traditës, ajo kishte ardhur nga lindja. Duke derdhur hire të panumërta mbi të gjithë popullsinë, kisha e saj u bë qendra kryesore e pelegrinazhit në Shqipëri. Vetë Skënderbeu e kishte vizituar këtë faltore më shumë se një herë për të kërkuar me devocion fitoren në beteja. Tani faltorja kërcënohej nga shkatërrimi dhe përdhosja.

 

Dy shqiptarët shkuan në kishën e vjetër për t’i kërkuar Nënës së tyre të Bekuar për këshillën e mirë që kishin nevojë.

 

Atë natë, Ngushëlluesja e të Pikëlluarve i frymëzoi të dy në gjumë. Ajo i urdhëroi ata të përgatiteshin për të lënë vendin e tyre, të cilin nuk do ta shihnin më. Ajo shtoi se edhe afresku i mrekullueshëm do të largohej nga Shkodra në një vend tjetër për t’i shpëtuar përdhosjes nga turqit. Më në fund, ajo i urdhëroi që ta ndiqnin pikturën kudo që shkonte.

 

Të nesërmen në mëngjes, dy miqtë shkuan në faltore. Në një moment ata panë figurën të shkëputej nga muri në të cilin ishte varur për dy shekuj. Ajo qëndroi pezull për një moment dhe më pas u mbështjellë papritur në një re të bardhë përmes së cilës imazhi vazhdoi të dukej.

 

Piktura u largua nga kisha dhe rrethinat e Shkodrës. Udhëtoi ngadalë nëpër ajër në një lartësi të konsiderueshme dhe përparoi në drejtim të detit Adriatik me një shpejtësi që i lejonte dy këmbësorët ta ndiqnin; pasi e ndoqën disa milje, arritën në bregdet.

 

Me besim të pakufishëm, Gjergji dhe De Scalvis ecën mbi dallgët e detit Adriatik.

 

Pa u ndalur, piktura u largua nga toka dhe përparoi mbi ujëra, ndërsa besnikët Gjergji dhe De Sclavis vazhduan ta ndiqnin, duke ecur mbi valët e detit, ashtu si Zoti i tyre kishte bërë 1400 vjet më parë. Kur binte nata, reja misterioze, e cila i kishte mbrojtur me hijen e saj nga nxehtësia e diellit gjatë ditës, i drejtonte natën me dritë, si kolona e zjarrit në shkretëtirë që udhëhoqi hebrenjtë në eksodin e tyre nga Egjipti.

 

Udhëtuan ditë e natë derisa arritën në bregdetin italian. Aty vazhduan të ndiqnin afreskun e mrekullueshëm, duke u ngjitur në male, duke përshkuar lumenj dhe duke kaluar nëpër lugina. Më në fund, ata arritën në fushën e gjerë të Lacios nga ku mund të shihnin kullat dhe kupolat e Romës. Me të arritur në portat e qytetit, reja u zhduk papritur para syve të tyre të zhgënjyer.

 

Gjergji dhe De Sclavis filluan të kërkonin në qytet, duke shkuar nga kisha në kishë duke pyetur nëse piktura kishte zbritur atje. Të gjitha përpjekjet e tyre për të gjetur pikturën dështuan dhe romakët i panë me mosbesim dy të huajt dhe përrallën e tyre të çuditshme derisa mësuan për ngjarjen që kishte ndodhur në Gjenacano.

Miratimi nga Vatikani

Të dhënat që datojnë nga Pali II tregojnë se figura e Zojës, në fillim e quajtur Zoja e Parajsës dhe tani e njohur më mirë si Zoja e Këshillit të Mirë, u shfaq në Gjenacano, Itali, një qytet rreth njëzet e pesë milje në juglindje të Romës më 25 prill 1467, në kishën e vjetër të Santa Marias, e cila ishte nën kujdesin e Agustinianëve që nga viti 1356.

 

Në korrik 1467, Papa Pali II caktoi dy ipeshkvinjë për të hetuar këtë ngjarje të mrekullueshme; asnjë kopje e raportit të tyre nuk dihet se ka mbijetuar. Devocioni ndaj Zojës u rrit. Në vitin 1630, Papa Urbani VIII bëri një pelegrinazh në Gjenacano, ashtu siç bëri Papa Piu IX në 1864. Më 17 nëntor 1682 i Lumi Papa Inocenti XI e kurorëzoi figurën me ar nga Bazilika e Vatikanit.

 

Në 1727 Papa Benedikti XIII i dha klerit të Gjenacanos një oficë dhe meshë të Zojës për 25 Prillin, përvjetorin e Shfaqjes. Diku tjetër festa u mbajt një ditë më vonë, në mënyrë që të mos binte ndesh me atë të Shën Markut Ungjilltar. Më 2 korrik 1753 Papa Benedikti XIV miratoi Bashkësinë e Devotshme të Zojës së Këshillit të Mirë për besimtarët në përgjithësi, dhe ai u regjistrua në të si anëtari i saj i parë; Papa Piu IX dhe Papa Luani XIII ishin të dy anëtarë të mëvonshëm. Më 18 dhjetor 1779, Papa Piu VI, duke ri-aprovuar përkushtimin ndaj Zojës, u dha të gjithë Agustinianëve një oficë me himne, mësime, lutje dhe meshë të përshtatshme për këtë festë; me një indulgjencë plenare edhe për besimtarët, të cilës Papa Piu VIII i shtoi një tjetër për vizitorët e faltores.

 

Më 18 dhjetor 1884, Papa Luani XIII miratoi një oficë të re dhe meshë të ritit të klasit të dytë për të gjithë Agustinianët, ndërsa më 17 mars 1903, ai ngriti kishën e Santa Marias – një nga katër kishat famullitare në Gjenacano – në rangun e bazilikës së vogël. Më 22 prill 1903 ai autorizoi futjen në Litaninë e Loretos të thirrjes Mater Boni Consillii (Nëna e Këshillit të Mirë) për të ndjekur atë të Mater Admirabilis (Nëna e Admirueshme). I njëjti Papë më 21 dhjetor 1893 pat miratuar përdorimin e skapularit të bardhë të Zojës së Këshillit të Mirë për besimtarët dhe në Kuvendin e III të Arbrit (1895) propozoi si mbrojtëse e pajtore të Shqipërisë Virgjërën Nënë të Këshillit të Mirë, e njohur përgjithësisht si Zoja e Shkodrës dhe 26 prilli u shpall si ditë kremte për dioqezat e Shqipërisë.

Meditim mbi Zojën e Këshillit të Mirë nga Imzot George F. Dillon, D.D., 1884

Ka një arsye shumë të veçantë pse Nëna e Zotit duhet të nderohet nën titullin e Zojës së Këshillit të Mirë; sepse nën atë titull Ajo plotëson një nevojë të veçantë. Kjo nevojë është mungesa e Këshillit të Mirë në botë. Ky devocion është, ashtu si ndaj Jezu Krishtit në Zemrën e Tij të Shenjtë, dhe ndaj Shën Jozefit, Mbrojtësit të Kishës Katolike, një devocion i rezervuar për nevojat e besimtarëve në ditët e rrezikshme që vijnë drejt fundit të kohës.

 

Devocioni ndaj Zojës së Këshillit të Mirë është i nevojshëm edhe për këtë arsye: sepse nëse është e vërtetë se vetëm asaj i është rezervuar fuqia për të shtypur të gjitha herezitë në të gjithë botën dhe në të gjitha kohërat, kurrë nuk ka qenë më e nevojshme të dëftohet ajo fuqi e madhe sesa në këto ditë kur të gjitha rrymat e gabimeve dhe ligësive të kaluara bashkohen me rrjedha më të reja, më vdekjeprurëse dhe më të përhapura, për të formuar një përmbytje të madhe gënjeshtre dhe gabimi, të synuara nga autori dhe agjentët e tij për të zhdukur krishterimin nga mendjet dhe zemrat e njerëzve. Është dinakëria e gjarprit djallëzor, që e ka planifikuar të gjithë këtë dhe e ka bërë universale. Është fuqia dhe mprehtësia e tij që e ushqejnë dhe e drejtojnë atë. 

 

Prandaj, është Maria ajo që është e destinuar ta shtypë atë – t’i shtypë kokën, të mos lërë asnjë nga dredhitë e tij të shpërbëra dhe të fshira derisa të gjitha të zhduken prej fuqisë së saj. Është ajo që do t’i japë botës atë Urtësi, Këshillë dhe forcë të nevojshme për betejën e saj të fundit dhe më të tmerrshme. Me dinjitetin e saj më të pastër, virgjëror dhe amnor, prej meritave të pafundme të saj dhe pjesëmarrjes së saj në veprën e Shelbimit Tonë, Ajo do ta shtypë kokën e atij armiku vdekjeprurës të Zotit dhe njeriut, që dëshiron të mbysë Birin e saj në shpirtrat e atyre për të cilët Ai Bir vdiq në Kalvar.

At Pjetër Meshkalla S.J.: Ndër kambë tua, Zoja Mërí

Ndër kambë tua, Zoja Mëri
Janë tue ardhë, qe, tanë bijt t’tú;
Merr dhantinë, që me dashtëní
Zêmra e jonë, o Nanë, t’kushton.

Por n’mos kjoshin zêmrat tona
Aq të bardha, porsi lili:
Ti jé Nana gjithë e jona,
Tjeter shpirti s’na kerkon.

Nanë e dashtun, Nanë e lume,
Nanë e Zotit n’ty mishnue,
Ti e din mirë se n’jetë t’shkretnueme,
Zêmra e eme, o Zojë, ankon.

Ty, o e Qiellve bukuria,
Ty, që ndrite prosi diell,
T’falet, Zojë, t’falet, Maria,
Zani i em, kah lavde t’kndon.

Sheklli e ferri, ah! sa mundohen 
Me m’vû prita, n’mëkat me m’ rrxue;
As un’ s’kam se kuj i ankohem,
Veç Ty, o Nanë, që t’mirën m’don. 

Kur kah Ti un’ sytë i priri,
Njallem n’zêmër plot uzdajë,
Zojë, prej Teje na rrjedh hiri,
Nper Ty shpirti, o Nanë shêjtnon.

Due me t’ dashtë, me t’ dashtë gjithhera,
M’u ndezë flakë n’dashtëní për Ty ;
Me t’avitë due zêmra tjera
Me t’kndue ‘ i lavd që Ty t’madhnon.

Ardhët, po, ardhët, ah! shpejt ardhët dita,
Qi i shkatërruem prej shekllit t’mjerë,
Fluturim, si gjithherë prita,
Ardhsha atje, ku Ti lumnon.

E atje n’qiellë, po para fronit
Shpirti em tue u permbysë,
Ka me u gëzue pergjithmonit:
Tjeter zemra, O Nanë s’m’ dishron. 

Si shkambi n’per rrymë të shekujve
Muret qendrojnë jetike,
Ngulun për rranzë themeleve
t’Rozafës sonë Kreshnike.

Dhe sot, qe feja nipave
Shpresat prap ua gjallnoi,
Le të shkruhet mbi ballë të mureve:
“Nanës që na vorfnoi!”

Njasajë që i ditë prej sulmeve
T’kulshedrës me shtatë krena,
Na u ba mburojë, e të nemuna
S’ duroi t’i shohë kto dhena.

Njasajë… por vaj, na fajeve
Në verbim s’u vume cak,
E Nanës iu randue zemra,
Iku, e la ket prak!

O ju, që parzme hekuri 
Luftuet për besë e fe,
Idhtë tue valvitun flamurin, 
Shenjtnue me gjak e be,

Zgjoniu nën rrasa t’heshtuna,
Çoniu me pa mjerim!
Ndihma e Arbnisë s’pamposhtun
Ç’u ba?… Si drita u shkim!

Po a kurrë thue, ma kurrë Virgjina,
– me gjamë ka e thrret Shqipnia,-
S’do të ndrisë, si ndriti moteve
Përbrî Rozafës… Maria?!

Tepër lënguem kso shtigjesh,
Si fmija mbetë pa nanë,
Per ne ma dritë nuk lëshuene
As yj, as diell, as hanë!

Po a kurrë, ma kurrë s’do të ngrohemi?!
Pa shpresë do të rrimë të presim?
Po a e heshtun gjithmonë vallja
Do të mbesë në terr kah dënesim?!

Jo, jo! Pse qiellëve të epëra 
Zoti me dorë të vet
Ka shkrue: “E Zojës asht Shkodra,
e Zoja e Shkodrës së vet!”.

Qe te ato mure të ndrituna,
– zemra m’a ndien – ’i zani
Një popull në hov të galdimeve
tue brohoritë: “O ngani!”

Ktheu NANË! O ditë ma e bukura
Që Arbnia pret, ago!
Nanë ktheju e epnae hirin:
“N’ Fè Shenjte na vllazno!

At Pjetër Meshkalla S.J.
Shkodër, 1927

5 Prill – Shën Marku, Ungjilltar

Jeta e Shën Markut, ungjilltar, martir

Shën Marku ishte kthyer në besimtar nga Princi i Apostujve, të cilin më pas e shoqëroi deri në Romë, duke u sjellë atje si sekretari dhe përkthyesi i tij. Kur Shën Pjetri po shkruante Letrën e tij të parë kishave të Azisë, ai bashkon me dashuri përshëndetjen e bashkë-udhëtarit të tij besnik me të vetën, të cilin e quan “im bir Marku”. Populli romak iu lut Shën Markut të hidhte në letër përmbajtjen e diskutimeve të shpeshta të Shën Petrit mbi jetën e Zotit Tonë.

 

Këtë Ungjilltari e bëri nën mbikqyrjen dhe miratimin e apostullit dhe çdo faqe e Ungjillit të tij të shkurtër, por grafik, la gjurmë të veçanta të karakterit të Shën Pjetrit, saqë Etërit e quanin “Ungjilli i Pjetrit”.

 

Shën Marku qe dërguar në Egjipt për të themeluar Kishën e Aleksandrisë. Aty dishepujt e tij u bënë mrekullia e botës për devotshmërinë dhe disiplinën e tyre, saqë Shën Jeronimi flet për Shën Markun si babain e ankoritëve, të cilët më vonë pushtuan shkretëtirat egjiptiane. Edhe aty ai ngriti shkollën e parë të krishterë, nënën e frytshme të shumë mësuesve dhe ipeshkvinjëve të shquar. Pasi drejtoi selinë e tij për shumë vite, Shën Marku një ditë u kap nga paganët, u tërhoq zvarrë me litarë mbi gurë dhe u hodh në burg. Të nesërmen tortura u përsërit dhe, pasi u ngushëllua nga një vegim engjëjsh dhe zëri i Jezusit, Shën Marku shkoi drejt shpërblimit të tij.

 

Është pikërisht Shën Marku ai të cilit i detyrohemi për prekjet e lehta, të cilat shpesh u japin një ngjyrim aq të gjallë skenave të Ungjillit dhe na ndihmojnë t’i përfytyrojmë vetes gjestet dhe vështrimet e Zotit tonë të bekuar. Është vetëm ai që vëren se në tundim Jezusi ishte “në shoqërinë e kafshëve të egra”; se Ai flinte në varkë “në jastëk” se Ai “përqafoi” fëmijët e vegjël. Vetëm ai na ruan fjalët urdhëruese “Paqe, qetësohu!” nga të cilat u shua stuhia; apo edhe vetë tingujt e zërit të Tij, “Ephheta” dhe “Talitha cumi”, me anë të të cilëve memecët mundën të flisnin dhe të vdekurit të ngjalleshin.

 

Kështu, në të njëjtën mënyrë, “të vështruarit përreth me zemërim” dhe “psherëtitjet e thella”, të ruajtura prej kohësh në kujtesën e apostullit të penduar, i cili vetë u kthye drejt Fesë nga vështrimi i Shpëtimtarit të tij, janë regjistruar këtu nga vetë përkthyesi i tij besnik.

 

Meditim – Mësoni nga Shën Marku të mbani në mend imazhin e Birit të njeriut dhe të meditoni çdo rrokje që ka rënë nga buzët e Tij.

23 Prill – Shën Gjergji, Martir

Jeta e Shën Gjergjit, martir

Shën Gjergji lindi në Kapadoki, në fund të shekullit të tretë, nga prindër të krishterë. Në rininë e hershme ai zgjodhi jetën e një ushtari dhe shpejt fitoi besimin e Dioklecianit, i cili e rriti në gradën e tribunit. Megjithatë, kur perandori filloi të persekutonte të krishterët, Gjergji e qortoi ashpër dhe hapur për mizorinë e tij dhe dha dorëheqje. Si pasojë, atij iu nënshtrua një sërë mundimesh të zgjatura dhe në fund iu pre koka. Kishte diçka kaq frymëzuese në ngazëllimin e ushtarit të ri, saqë çdo i krishterë ndjeu një hise në këtë triumf të forcës së krishterë; dhe ndërsa vitet kalonin Shën Gjergji u bë një model i luftës së suksesshme kundër së keqes, vrasësi i dragoit, tema e dashur e këngëve dhe historivë nëpër kampe të ushtrive. Ai u nderua edhe përtej rrethit të krishterimit. Saraçenët pushtues i perjashtuan nga përdhosjet e zakonshme imazhet të tij, të cilin e thërrisnin “Kalorësi me kalë të bardhë”. Përkushtimi ndaj Shën Gjergjit është një nga më të lashtët dhe më të përhapurit në Kishë. Në Lindje, një kishë e Shën Gjergjit i atribuohet Kostandinit dhe emri i tij thirret në liturgjitë më të lashta; ndërsa në Perëndim, Malta, Barcelona, Valencia, Arragoni, Genova dhe Anglia e kanë zgjedhur atë si pajtorin e tyre.

 

 

Meditim – “Çfarë të them për guximin, pa të cilin as mençuria as drejtësia nuk kanë vlerë? Guximi nuk është i trupit, por është një qëndrueshmëri shpirti; me të cilën ne jemi fitimtarë në drejtësi, përballojmë me durim të gjitha fatkeqësitë dhe nuk fryhemi në prosperitet. Ky guxim i mungon atij që e pushton krenaria, zemërimi, lakmia, dehja dhe vese të tjera të ngjashme. Nuk kanë guxim as ata që kur janë në fatkeqësi bëjnë ndryshim për të shpëtuar në kurriz të shpirtit të tyre; prandaj Zoti thotë: “Mos kini frikë nga ata që vrasin trupin, por nuk mund të vrasin shpirtin”. Në të njëjtën mënyrë, ata që fryhen në prosperitet dhe e braktisin veten pas gëzimit të tepruar, nuk mund të quhen të fortë. Sepse si mund të quhen të fortë ata që nuk mund të fshehin dhe të ndrydhin emocionet e zemrës? Guximi nuk pushtohet kurrë, ose nëse pushtohet, nuk është guxim.” – Shën Bruno

22 Prill – Shën Leonidi, martir

Jeta e Shën Leonidit, martir

Perandori Severus, në vitin 202, që ishte i dhjeti i mbretërimit të tij, solli një persekutim të përgjakshëm, i cili mbushi me martirë gjithë perandorinë, por veçanërisht Egjiptin. Më i famshmi nga ata që me triumfet e tyre fisnikëruan dhe ndërtuan qytetin e Aleksandrisë ishte Leonidi, i ati i Origjenit të madh. Ai ishte një filozof i krishterë, dhe i aftë shumë në shkencat laike dhe të shenjta. Ai kishte shtatë djem, më i madhi prej të cilëve ishte Origjeni, të cilin e rriti me shumë kujdes, duke u falënderuar Hyjin që e bekoi me një djalë me një prirje kaq të shkëlqyer për të mësuar dhe një zell shumë të madh për devotshmëri. Këto kualifikime e bënë shumë të dashura për të atin, i cili, pasi i biri u pagëzua, vinte pranë shtratit të tij ndërsa flinte dhe, duke hapur gjirin e tij, e puthte me respekt, si tempulli i Shpirtit të Shenjtë. Kur persekutimi u ndez në Aleksandri, nën Letusin, guvernator i Egjiptit, në vitin e dhjetë të Severusit, Leonidi u fut në burg. Origjeni, i cili atëherë ishte vetëm shtatëmbëdhjetë vjeç, u dogj nga një dëshirë e pabesueshme martirizimi dhe kërkoi çdo mundësi për t’u takuar me të. Por nëna e tij e këshilloi që të mos e braktiste atë dhe pasi u dyfishua zelli i tij duke parë zinxhirët e të atit, ajo u detyrua t’i mbyllte të gjitha rrobat e tij për ta detyruar atë të qëndronte në shtëpi. Kështu, duke mos qenë në gjendje të bënte më shumë, ai i shkroi një letër të atit të tij me fjalë shumë prekëse, duke e nxitur me forcë të shikonte kurorën që po i afrohej me guxim dhe gëzim, duke shtuar këtë fjali: “Ki kujdes, zotëri që për hir tonë, ju nuk do ndryshoni mendje.” Prandaj, Leonidit iu pre koka për shkak të besimit në vitin 202. Pasuritë dhe mallrat e tij u konfiskuan të gjitha dhe u sekuestruan për përdorim nga perandori, e veja e tij mbeti me shtatë fëmijë për t’i mbajtur në gjendjen më të varfër që mund të imagjinohej; por Pravani Hyjnor ishte njëkohësisht ngushëllimi dhe mbështetja e saj.

21 prill – Shën Anselmi, arqipeshkëv

Jeta e Shën Anselmit, arqipeshkëv

Anselmi ishte me origjinë nga Piemonte. Kur qe pesëmbëdhjetë vjeç, duke qenë i ndaluar të hynte në fe, për një kohë e humbi entuziazmin, u largua nga shtëpia dhe shkoi në shkolla të ndryshme në Francë. Më në fund, thirrja e tij u ringjall dhe ai u bë murg në Bec në Normandi. Fama e shenjtërisë së tij në këtë manastir bëri që Uilliam Rufus, kur u sëmur rëndë, ta merrte për rrëfimtar dhe ta emëronte në selinë e lirë të Kanterburit. Tani filloi grindja e jetës së Anselmit. Me shëndet të ri, mbreti u rikthye në mëkatet e tij të mëparshme, plaçkiti tokat e kishës, përçmoi qortimet e arqipeshkvit dhe e ndaloi të shkonte në Romë për konsultim. Anselmi shkoi dhe u kthye vetëm për të hyrë në një grindje më të ashpër me pasardhësin e Uilliamit, Henri I. Ky sovran pretendoi të drejtën për të paisur prelatët me unaza dhe krozier, simbole të juridiksionit shpirtëror që i përket vetëm Kishës. Prelatët e kësaj kohe nuk u përpoqën ta quanin Shën Anselmin tradhtar për mbrojtjen e supremacisë së Papës; mbi të cilën u ngrit shenjtori dhe me dinjitet të qetë thirri: “Nëse dikush pretendon se unë shkel besimin tim ndaj mbretit tim, sepse nuk do ta refuzoj autoritetin e Selisë së Shenjtë të Romës, le të dalë përpara dhe në emër të Zotit Unë do t’i përgjigjem atij ashtu siç duhet” Askush nuk e pranoi sfidën; dhe për zhgënjimin e mbretit, baronët dolën në anën e Shenjtit, sepse ata e respektuan guximin e tij dhe e panë që kauza e tij ishte e tyre. Në vend që të dorëzohej, arqipeshkvi shkoi përsëri në mërgim, derisa më në fund mbreti u detyrua t’i nënshtrohej plakut të dobët, por të papërkulur. Në mes të shqetësimeve të tij ngacmuese, Shën Anselmi gjeti kohë për shkrime që e kanë bërë të kujtohet si babai i teologjisë skolastike; dhe në metafizikë dhe në shkencë kishte pak të barabartë. Ai është akoma më i famshëm për përkushtimin e tij ndaj Zojës sonë të bekuar, Festën e Konceptimit të Papërlyer të së cilës ai ishte i pari që vendosi në Perëndim. Ai vdiq në vitin 1109.

 

 

Meditim —Kushdo që, si Shën Anselmi, lufton për të drejtat e Kishës, po lufton në anën e Hyjit kundër tiranisë së Satanit.

20 prill – Shën Marçelinus, ipeshkëv

Jeta e Shën Marçelinusit, ipeshkëv

Shën Marçelinusi lindi në Afrikë, në një familje fisnike; i shoqëruar nga Vinçensi dhe Domninusi, ai shkoi në Gali dhe atje predikoi Ungjillin, me shumë sukses, në lagjen e Alpeve. Më pas ai u vendos në Embrun, ku ndërtoi një kishë në të cilën i kalonte netët në lutje, pasi punoi gjithë ditën në ushtrimin e thirrjes së tij të shenjtë. Me shembullin e tij të devotshëm si dhe me fjalët e tij të zellshme, ai konvertoi shumë nga paganët mes të cilëve jetonte. Më pas ai u bë ipeshkëv i njerëzve që ai kishte fituar për Krishtin, por data e shugurimit të tij nuk dihet me siguri. I djegur nga zelli për lavdinë e Hyjit, ai dërgoi Vinçensin dhe Domninusin për të predikuar besimin në ato pjesë që ai nuk mund t’i vizitonte personalisht. Ai vdiq në Embrun rreth vitit 374 dhe u varros atje. Shën Gregori i Turit, i cili flet për Marçelinin me lavdërimet më të larta, përmend shumë mrekulli që u bëne në varrin e tij.

 

Meditim — Megjithëse mund të mos ju thërrasin për të predikuar, të paktën përpiquni të jepni një shembull të mirë, duke kujtuar se veprat shpesh flasin më shumë se fjalët.