Jeta e Shën Kirilit të Jeruzalemit
315 AD - 386 AD
Ipeshkëv, Rrëfyes dhe Mësues i Kishës
Kirili lindi në ose afër qytetit të Jeruzalemit, rreth vitit 315. U shugurua meshtar nga Shën Maksimi, i cili i dha detyrën e rëndësishme të udhëzimit dhe përgatitjes së kandidatëve për Pagëzim. Këtë detyrë ai e mbajti për disa vjet dhe ne kemi ende një seri udhëzimesh të tij, të dhëna në vitin 347 ose 318. Ato kanë rëndësi të veçantë si të dhënat më të hershme të mësimeve sistematike të Kishës mbi Besimin dhe Sakramentet, dhe si të dhëna në Kishën e ndërtuar nga Kostandini në malin Kalvar. Ato janë korrekte, të thjeshta, të thella; në marrëveshje me Shkrimin e Shenjtë; të shkurtra; dhe, si dëshmi dhe shpjegim i besimit Katolik, të paçmueshme.
Me vdekjen e Shën Maksimit, Kirili u zgjodh ipeshkëv i Jeruzalemit. Në fillim të ipeshkvisë së tij u pa një kryq në ajër që u shtri nga mali Kalvar deri në malin e Ullinjve, dhe ishte aq i ndritshëm sa shkëlqeu në mesditë. Shën Kirili i dha një llogari perandorit për atë ngjarje; dhe besimtarët e konsideruan atë si një paralajmërim të fitores kundër heretikëve Arianë.
Ndërsa Kirili ishte ipeshkëv, Julian Femohuesi vendosi të falsifikonte fjalët e Zotit tonë duke tentuar të rindërtonte tempullin në Jerusalem. Ai përdori fuqinë dhe burimet e një perandori romak; Judenjtë u mblodhën me entuziazëm tek ai dhe dhanë bujarisht. Por Kirili ishte i palëkundur. “Fjala e Zotit qëndron,” tha ai; “nuk do vihet asnjë gur mbi një tjetër.” Kur u bë përpjekja, një shkrimtar pagan na thotë se flakë të tmerrshme dolën nga toka, duke e bërë vendin të paarritshëm për punëtorët e djegur dhe të frikësuar. Përpjekja u bë përsëri dhe përsëri, dhe më pas u braktis në dëshpërim. Menjëherë pas kësaj, perandori vdiq mjerisht në një luftë kundër persëve dhe Kisha pati pushim.
Si ipeshkvinjtë e tjerë të mëdhenj të kohës së tij, Kirili u persekutua dhe u dëbua nga selia e tij, por me vdekjen e Perandorit arian Valens ai u kthye në Jerusalem. Ai ishte i pranishëm në Këshillin e dytë të Përgjithshëm të Kostandinopojës dhe vdiq në paqe në vitin 386, pas një ipeshkvie të trazuar prej tridhjetë e pesë vjetësh.
Meditim —”Ashtu si një shkop i fortë,” thotë Shën Gjon Gojarti, “mbështet gjymtyrët e dridhshme të një plaku të dobët, kështu edhe besimi e mban mendjen tonë ngurruese, që të mos lëkundet nga hezitimi dhe hutimi mëkatar”.