Trinia e Shenjtë - Katekizmi i Koncilit të Trentit
Duhet të rrëfehet se ka vetëm një Zot, jo shumë zota. Sepse ne i atribuojmë Hyjit mirësinë supreme dhe përsosmërinë e pafundme, dhe është e pamundur që çfarë është supreme dhe më e përsosura mund të jetë e përbashkët për shumë të tjerë. Nëse një qenieje i mungon ndonjë gjë që përbën përsosmërinë supreme, ajo është rrjedhimisht pra e papërsosur dhe nuk mund të ketë natyrën e Zotit.
Uniteti i Zotit vërtetohet edhe nga shumë fragmente të Shkrimit të Shenjtë. Është shkruar: Dëgjo, o Izrael, Zoti, Hyji ynë, është një Zot; përsëri Zoti urdhëron: Nuk do të kesh perëndi të huaja veç Meje; dhe më tej Ai shpesh na këshillon me anë të Profetit: Unë jam i pari dhe Unë jam i Fundit dhe përveç meje nuk ka Zot. Apostulli gjithashtu deklaron hapur: Një Zot, një besim, një pagëzim.
Megjithatë, nuk duhet të na nxisë habinë nëse Shkrimet e Shenjta ndonjëherë u japin krijesave emrin e Perëndisë. Sepse kur i quajnë Profetët dhe gjykatësit perëndi, ata nuk flasin sipas mënyrës së Johebrenjve, të cilët, në marrëzinë dhe pandershmërinë e tyre, krijuan për vete shumë perëndi; por shprehin, me një mënyrë të foluri të përdur në atë kohë, një cilësi ose funksion të shquar që u jepet këtyre personave si dhuratë nga Hyji.
Prandaj, Feja e Krishterë beson dhe shpall, siç thuhet në Kredon e Nicesë në konfirmimin e kësaj të vërtete, se Zoti në Natyrën, Substancën dhe Esencën e Tij është një – Por, duke u ngjitur akoma më lart, e kupton se Ai është Një dhe adhuron Unitetin në Trinitet dhe Trinitetin në Unitet.
Në Substancën e Hyjnisë, Ati është Personi i Parë, i cili me Birin e Tij të Vetëmlindur dhe Shpirtin e Shenjtë, është një Hyj dhe një Zot, jo në singularitetin e një Personi, por në trinitetin e një Substance. Këta Tre Persona, meqenëse do të ishte pandershmëri të pohohej se ata nuk janë të ngjashëm ose të pabarabartë në asgjë, kuptohet se janë të dallueshëm vetëm në vetitë e tyre përkatëse. Sepse Ati është i palindur, Biri i lindur nga Ati dhe Shpirti i Shenjtë rrjedh nga të Dy. Kështu, ne e pranojmë se Esenca dhe Substanca e Tre Personave janë të njëjta në kuptimin e tillë që ne besojmë se duke rrëfyer Zotin e vërtetë dhe të përjetshëm, ne duhet të adhurojmë me devotshmëri dhe plot besim dallimin në Persona, unitetin në Esencë dhe barazinë në Trinitet.
Prandaj, kur themi se Ati është Personi i Parë, nuk duhet të kuptojmë se në Trini ka ndonjë gjë të parë ose të fundit, më të madhe ose më të vogël. Askush nga besimtarët të mos jetë fajtor për një pandershmëri të tillë, sepse feja e Krishterë shpall të njëjtën përjetësi, të njëjtën madhështi lavdie në Tre Personat. Por duke qenë se Ati është Fillimi pa fillim, ne pohojmë me të vërtetë dhe pa hezitim se Ai është Personi i Parë dhe siç dallohet nga të tjerët për nga marrëdhënia e tij e veçantë e atësisë, kështu vetëm prej Tij është e vërtetë që Ai lindi Birin nga përjetësia. Sepse kur në Kredo shqiptojmë së bashku fjalët Zot dhe Atë, kjo do të thotë se Ai ishte gjithmonë edhe Zot edhe Atë.
Meqenëse askund tjetër hetimi shumë kurioz nuk është më i rrezikshëm, dhe gabimi nuk është më fatal, sesa në njohjen dhe interpretimin e këtij misteri më të thellë dhe më të vështirë, prifti le të mësojë se termat natyrë dhe person të përdorur për të shprehur këtë mister duhet të ruhen në mënyrën më skrupuloze; dhe le ta dinë besimtarët se uniteti i përket Esencës dhe dallimi Personave.
Por këto janë të vërteta që nuk duhen bërë objekt hetimi shumë të thellë, kur kujtojmë se ai që është kërkues i madhështisë do të tronditet nga lavdia. Ne duhet të jemi të kënaqur me bindjen dhe sigurinë që na jep besimi se na janë mësuar këto të vërteta nga Vetë Zoti, dhe dyshimi në fjalën e Tij është skaji i marrëzisë dhe mjerimit. Ai ka thënë: Mësoni të gjitha kombet, duke i pagëzuar në emër të Atit dhe të Birit dhe të Shpirtit të Shenjtë; dhe përsëri, janë tre që japin dëshmi në qiell, Ati, Fjala dhe Shpirti i Shenjtë; dhe këta të Tre janë Një.
Megjithatë, ai që me bujarinë hyjnore u beson këtyre të vërtetave, le t’i lutet dhe ti përgjërohet vazhdimisht Hyjit dhe Atit, i cili i krijoi të gjitha gjërat nga hiçi dhe që urdhëron gjërat ëmbëlsisht, i cili na dha fuqi të bëhemi bij të Hyjit dhe që i bëri të njohur mendjes njerëzore misterin e Trinisë – le të lutet, them unë, pandërprerë që, i pranuar një ditë në tabernakujt e përjetshëm, të jetë i denjë të shohë sa e madhe është pjelloria e Atit, i cili duke soditur dhe kuptuar Veten, lindi Birin si Veten dhe të barabartë me Veten e Tij, se si dashuria për bamirësinë hyjnore në të Dy, krejtësisht e njëjtë dhe e barabartë, që është Shpirti i Shenjtë, që buron nga Ati dhe Biri, lidh Lindësin dhe të Lindurin me një lidhje të përjetshme dhe të pazgjidhshme; dhe se kështu Esenca e Trinisë është një dhe dallimi i Tre Personave është i përsosur.