Muaji i Zemrës së Shenjtë të Krishtit, P. Enjell Sereqi S.J. - Dita e Pesëmbëdhjetë
Urata e Gatimit
Une po besoj me nji fee t’gjaallë se jam para madhniis sate, o Zoti i em, eja o Shpiirtë e Korpë per me i dalë para per me e adhrue.
Po permyzem me ftyrë per dhee me pellkë t’zemres po t’adhuroi, o Zoti i emë e po t’a dii per ndeer per t’mira qi m’ke baa, maa shëndritë, po t’lutem, menden teme e m’a xejë zemren qi t’a njofë, t’a due e t’a ndieki per herë ma fort Zemren tande, o Jezu Krishti, qi jee rruga, e verteta e t’gjaalltit, n’gjitha kto t’mira e vyrtyre qi po m’i mson sidomos: GATIMI I PARE & DYTE (ma poshtë), e banë qi mos t’i kundershoi ma shëndritsinave tua, por t’pertrihem prore nder vyrtyte tui jetue krishtenisht t’mund des n’hiir t’andë. O Zoja e Bekueme m’ndimo per m’e ju pergjaa Birit t’andë t’hyjnueshmit. Shejti Jozef, Enjilli i Rois e t’gjith Sheitnit e Parrizit lutnije Zotin per mue.
Dita e Pesëmbëdhjetë
Gatimi i Parë: Kujtoje me mende tande Jezu Krishtin n’at mal ku i zblon tetë lumniit e ma t’paret ket qi je sot tu e kujtue
Gatimi i Dytë: Lute xeetas per me e shkoqë krejt zemren tande prej t’mirave t’tokës tu kenë sado pak i vorfen n’shpirt.
Mendimi i Parë
Mendo qi Jezu Krishti, n’nji mëndyrë t’permallshme e ka hatrue per herë vorfnimin.
Kush asht ai njeri, qi tu muejt para se me le me ja zgjedh vedit nji nanë porsi ja ka qefi, shkon me kerkue ma skamnoren nder t’gjitha, e kshtu me rrnu plot me t’vshtiira n’ket jetë? Çka s’kishte muejt e s’kishte dashtë kurrnji, e ka muej e e ka dashtë Ditunina e pamarueme.
Ai i Lumi, qi para t’gjith shekujve pat prej Atit t’kenunit e hyjnueshem, zgjodh nji nanë per mu mishnue, e ket e zgjodhi t’vorfen, madje vorfnija vetë. Kjo vertetsi per t’saktë do t’na bajnë mu bindë. Me pas kerkue nji nanë pasanike kah shekulli, si kishin mungue n’t’leem t’vet sado pak ato tesha qi gaçojn edhe nevojtarët. Por Krishti kur leu s’desh me i pas as ato t’mira, qi i ka kushdo sa do n’skam me kenë.
Leu n’dhe t’hujë e larg shpiss s’amës n’Betlehem, gjithkush e perzuu, e me vullndet e kishte e kishte daa me kenë nji shpellë trolli a praja e berreve n’vend t’shpiis, kashta e fortë n’vend t’shtrojes, e disa zhele t’vjetra n’vend t’shpergajve. A kishte muej me diftue dashtnii ma t’madhe per vorfnim?
Oh sa n’pelqim e pat Krishti at shpellë, at grazhd, e n’t’gjithë at skam i lumnote Zemra prej dishirit qi kishte per me marrë vesht na kotninë e ktyne t’mirave t’këtij shekulli t’rrejshem.
Qe pra mëndyra per me ja vue kamen gjaas e maallit e s’ka pas se si me e qitë ma bukur n’dritë ket vertetsii, veç se tu u ba ai vet pasqyra jonë.
Mendimi i Dytë
E lumnoi edhe ma fort skamin tu e zbulue pahin e madhniin e Tij.
Hypi dikuer maja malit e aty i shfaq tetë lumniit e shperblimin qi kanë per t’pas ato qi i marrin mrapa.
Kush e ka n’ktoo lumnii ma t’madhin vend? Cilla asht permendun ma parë?
T’papasunit e skami. T’lumët, thotë Krishti, t’papasunit n’shpirt; pse e atyne asht Rregjinija e Qiells. (Mat 5:3) Ky shperblim s’ka per t’kenë nji me tjerë por fort i zgjedhun e jashta zakonit.
E dim prej gojës t’Shelbuesit tonë se gjith ata qi e bajnë per vedi ket lumnii kan me dalë me Krishtin n’gjygj t’funit per me i gjykue njerzt e kqi e Ejt kundershtarë. Ket madhnii ja premtoi i Lumi Apostujve e t’gjith atyne qi kan per t’punue mbas gjurmave t’ktyne, tu lanë gjithçka per hater t’Krishtit.
Qe ndeera e skamit, e e atyne qi si duhet e dishmojn. Asht e ditun se ma e shumta e krishtenimit s’janë thirrë prej Zotit me kenë t’papasun tu e lanë gjaan e maallin, por gjithkush, edhe shekullarët munden, e madje e kanë per detyrë me ndjek Krishtin skamnuer tu e mbajtë zemren e vet t’shkoqun prej t’mirave t’tokës, n’daçin me pas ndoj pjesë n’ket lumnii. E prandej Krishti tha: “Lum t’papasunit n’shpirt.” Kto t’papasunit n’shpirt, t’cillët Lumnia e pamarueme i njehë t’lum, janë ata qi s’ja njesin zemren e vet kti shekullit, qishtu s’kan me pas dam ato t’krishtenë qi i gëzojn me mjeftësii kto t’mira, mos dhaçin teper mbas tyne e mos i paçin n’hater me rrenim t’shpirtit.
E prandej n’çfardo gjendjet qi t’ka vue Zoti, o lexues i dashtun, mundesh, e fort t’perket me e pasë per zemer skamin e me e ndjekë n’at mëndyrë qi e thaçë siper, mbasi Krishti per herë e ka pasë n’hater e po t’priin tu tu ba pasqyrë.
Mendimi i Tretë
Shelbuesi jonë per me na diftue edhe ma fort pahin e t’papasuniis e dobiinat e shpirtit qi na rrjedhin prej saj, kaq e desht sa me u shporrë edhe prej gjaas ma t’nevojshme. Ta vrejm n’mal t’Kalvarit t’merthyem n’kryq per ne, e kena me pa se ma fort s’kishte me muejt me ra n’nevojë. S’ka ku e pushon kryet e Vet, edhe petkat e shtatit ja marrin ata gjakbâsa, e i qesin short nder sy t’Tij, mjeft me thanë se deri nji pikë ujë per me lagë buzët e thata e gjuhen e shkrumueme i mungon. Na e dim prej Fejet se gjith ky farë skamit se gjet perdhuni, por me vullndet e lypi, madje me gëzim, tu mendue se edhe na bit e Tij n’kto soj ngushticash kishim per t’durue n’mos me gazmend, sa do pak me durim, tu vu re Mbretin e qiells e t’dheut pa nevojë, por per msim tonë vojt n’at skam t’pashoq.
Xene pra, o lexues i dashtun, prej kësaj Zemre t’hyjnueshme pahin e ktij vyrtytit, e me ket pasqyrë t’shkelxyeshme para syve mos e lsho zemren tande mbas ktyne t’mirave kote, e saa ku t’mundesh njomja doren nevojtarëve, qi janë n’kamë t’Krishtit.
Xen edhe me bartë me vullndet, mungesen e ktyne t’mirave, kur ti pelqejn Zotit me t’provue me ndoj skam.
Urata
O Jezu, gjith gëzimi i Parrizit; e si s’ke me kenë edhe n’ket shekull plot me t’vshtiira, Lumnija e Dashtnija jeme? Por per t’saktë mbas sodit Ti ke me kenë knaqa eme, per or kam me t’thanë: Jezu veç asht dashtnija jeme? Fuqija e krahit tem, shijimi i gojës s’eme e flaka e zemers s‘eme.
Por e di se s’mjeftojn fjalët, por duhen edhe veprat e mira. T’lutem m’shkoq kryekput prej hatrit t’tepert t’ktyne t’mirave t’kajtunit t’kësaj jetë, per me i lakmue ato t’mira t’drejta qi s’marojn kurr.
At herë kurrnji ngatrrim s’ka me m’ngurrue n’dashtnii tande; e ban qi t’due pa praa me ato flakë t’Serafinve, me at pastrii t’virgjënve, me at besë e trimnii t’dishmitarve t’Fees e t’Shejtnave ma t’mdhej.
Ky dishiir t’jeen si nji dishmii qi po i baj Zemers s’ate, e cilla a vetë qandrra e dashtniis s’eme; t’jeen edhe nji shperblim i t’ftoftit t’krishtenve, qi tu t’njoftë s’t’dojnë e as s’t’sherbejn sa i perket.
Lulja e Shpirtit
Per hater t’Zemers s’Jezu Krishtit njitja sot doren, sa t’keesh mundsiin, nevojtarve, por mos kqyr me ta ditë dora e majtë çka t’apin e djathta, e per herë banu i dhimbshem me gjithkend.
Zhgjetorja
Ban o Krisht qi ta shkoqi zemren prej t’mirave t’tokës
Per t’gjith t’mira qi m’kee baa
T’falem ndeers o Krisht pa praa
Ndollia
Zemra e mshirshme e Jezu Krishtit i ndihmon t’perkushtueshme t’vet edhe nder skame t’shekullit, at herë kur lirimi s’asht per dam t’shpirtit.
Lexojm n’Elçi qi n’nji qytet t’Tirolit nji grue e vejë e fort skamnore do t’laate domosdo me 27 t’Prillit t’vjetit 1869 shum pare per nji detyrë qi kishte hii; e lypte puna se mos me i pas laa n’at ditë do t’shitej e t’leçitej e do ta lshote edhe shpiin.
S’kishte e shkreta eer paret n’xhep, as kurr farë uzdajet se ndoj baamirës kishte per t’ju gjetë n’ket nevojë. Nji ditë perpara vadiet grueja shkoi n’kishë per me pa nji Meshë, e me ju lutë Zemers s’Jezu Krishtit qi t’kishte dhimë per te e per konak t’sajë n’at nevojë aq t’madhe. N’kohë t’mrames nji fmii i shpiis hypi n’trapazan per me kerkue nji gja send lojet, e tu i luejt ato rraqe t’vjetra po i bie n’sy nji leter n’t’cillet diçka e randë ishte pshtjellë, per çudë e çilë e gjen nji grumull pare. Gjith gazmend djali nget me ja çue ato pare s’amës, i numron e ishin fiks aq sa i duheshin me laa n’e nesre. Shkoi grueja me gjith fmiit e vet te kisha e xeetas ju fal ndeers Zemers s’Jezu Krishtit per at t’mirë qi i kishte ba, tu e pshtue si per mrekulli prej aso ngushticet e pikdhimit