Makabenjtë e Shenjtë
Në këtë ditë, Kisha Katolike thërret ndërmjetësimin e Makabenjve të Shenjtë – shtatë vëllezër hebrenj dhe nëna e tyre dhe një prift i quajtur Eleazar të martirizuar në vitin 167 para Krishtit. nga prototipi monstruoz i Antikrishtit i njohur në histori si Antiochus Epiphanes. Siç u shkroi Shën Pali hebrenjve, këta të nëntë “u torturuan, sepse nuk pranuan dorëzimin, për të fituar një ringjallje më të mirë.” (Hebr. 11:35, duke cituar II Macc. 7:9-14).
Siç tregohet nga Martirologjia Romake, Makabejtë e Shenjtë nderohen në këtë ditë sepse sot është përkujtimi i kushtimit të Kishës së Shën Pjetrit në zinxhirë, në të cilën u vendosën reliket e Makabenjve të Shenjtë pasi u zhvendosen në Romë. nga Toka e Shenjtë. Këta martirë të shenjtë filluan të njiheshin si “Makabenjë”, sepse historia e martirizimit të tyre tregohet gjerësisht në librin e dytë të Makabenjve, kapitujt 6-7. Në fakt, emërtimi “Makabe” i takon me të vërtetë çlirimtarit të madh Juda Makabeus, i cili me vëllezërit e tij u ngrit kundër shtypësit çnjerëzor Antiochus Epiphanes, i cili u përpoq të eliminonte plotësisht adhurimin e Zotit në të gjithë mbretërinë e tij dhe ta zëvendësonte atë me adhurimin e djajve pagan dhe shthurjes. Judenjtë që i qëndruan besnikë Zotit dhe traditës izraelite në ato ditë ndoqën udhëheqjen e Juda Makabeut dhe vëllezërve të tij, dhe kështu mbahen mend edhe si “Makabenjë” – veçanërisht nëse ata figurojnë në tregimet historike të frymëzuara nga Hyji të regjistruara në I & II Makabejtë. Nga torturat dhe vdekjet mizore që pësuan Makabejtë e Shenjtë, rrjedh fjala makabër. Vdekja e tyre shërbeu si model për martirët e Kishës së hershme (dhe në të vërtetë për të gjithë ata të çdo epoke që janë vrarë për shkak të fesë katolike) dhe tregimi në II Macc. 6-7 njihet si modeli letrar mbi të cilin u bazuan martirologjitë dhe jetët e shenjtërve.
I lumi Jacobus de Voragine ofron një sërë reflektimesh mbi Makabejtë e Shenjtë në Legenda Aurea-n e tij (“Leximet e Arta”, më shpesh i quajtur Legjenda e Artë). Ndër komentet e tij për Makabejtë e Shenjtë, i Lumi Jakobus shpjegoi pse ishte traditë e Kishës Perëndimore në përgjithësi të mos festonte shenjtorët e Dhiatës së Vjetër, me përjashtim të të Pafajshmëve të Shenjtë të Betlehemit dhe Makabenjve të Shenjtë:
“Ishin shtatë makabenjë me nënën e tyre të devotshme dhe një prift me emrin Eleazar, të cilët nuk pranonin të hanin mish derri, sepse nuk lejohej në ligjin e tyre. Dhe pas kësaj, siç thuhet në librin e dytë të Makabenjve, ata pësuan mundime të mëdha dhe të tilla, siç nuk u dëgjuan kurrë më parë; dhe duhet kuptuar se kisha nuk kremton festat nga shenjtërit e Besëlidhjes së Vjetër sepse shpirtrat e shenjtërve të asaj kohe zbritën në ferr (Limbon e Etërve) përveç se të të Pafajshmëve të Betlehemit dhe Makabenjve të Shenjtë, sepse Jezu Krishti u vra në secilin prej tyre. Dhe ka katër arsye për të cilat Kisha kryen solemnitetet e Makabenjve,edhe pse ata zbritën në ferr.
Arsyeja e parë është sepse ata kishin privilegjin e martirizimit si kurr më parë, dhe më të lavdishmin nga raste të ngjashme të Dhjatës së Vjetër. Për këtë arsye ata ishin të privilegjuar që pasioni i tyre të solemnohej nga meritat e tyre. Dhe kjo arsye është vendosur në Scholastica Historia.
Arsyeja e dytë është për paraqitjen e misterit, numri shtatë është universal dhe i përgjithshëm. Dhe me të kuptohen dhe nënkuptohen të gjithë etërit e Dhiatës së Vjetër të denjë për t’u solemnizuar. Dhe megjithatë Kisha nuk i bën solemnitet sepse ata zbritën në ferr, dhe gjithashtu sepse erdhi një mori e shenjtërish të rinj, në këta të shtatë u bëhet nderim të gjithëve. Sepse siç thuhet nga numri shtatë është përcaktuar një gjithësi.
E treta është për shkak të shembullit të vuajtjes. Dhe sipas këtij shembulli duhet të synohen dy gjëra nga të krishterët e mirë, domethënë qëndrueshmëria; nga qëndrueshmëria e tyre, ata të forcohen në dashurinë e besimit dhe gjithashtu në vuajtjen për ligjin e Ungjillit, ashtu si vuajtën për ligjin e Moisiut.
Arsyeja e katërt është për shkak të mundimeve të tyre. Sepse ata vuajtën mundime të tilla për ligjin e tyre, ashtu siç bëjnë njerëzit e krishterë për ligjin e ungjillit.”
Dialogu i nënës me binjtë e saj në çastet e fundit është një ndër episodet më emocionuese dhe më heroike të Besëlidhjes së Vjetër. Pikërisht këtu gjejmë për herë të parë edhe doktrinën e ringjalljes së trupit e cila do shpallej nga Krishti. Nëna duke ju drejtuar birit të saj të fundit gjallë thërret: “Biri im, ki mëshirë për mua, që të mbajta nëntë muaj në barkun tim dhe të dhashë për të pirë tre vjet, të ushqeva dhe të rrita në këtë moshë. Të lutem, biri im, shiko qiellin dhe tokën dhe gjithçka që ka në to; dhe ki parasysh se Zoti i ka krijuar nga asgjëja, dhe njerëzit gjithashtu; prandaj mos ki frikë nga ky torturues, por duke u bërë shok i denjë me vëllezërit e tu, prano vdekjen, që në atë fat të të kem përsëri me vëllezërit e tu. Ndërsa ajo ishte ende duke thënë këto fjalë, i riu tha: Për kë qëndron? Unë nuk do t’i bindem urdhrit të mbretit, por urdhërimit të ligjit që na është dhënë nga Moisiu… edhe unë si vëllezërit e mi, jap jetën dhe trupin tim për ligjet e etërve tanë”