Krishti Mbret - Quas Primas, Papa Piu XI
Prej kohësh ka ekzistuar zakoni që t’i jepet Krishtit titulli “Mbret”, për shkak të shkallës së lartë të përsosmërisë me të cilën Ai i tejkalon të gjitha krijesat. Pra, thuhet se Ai mbretëron “në zemrat e njerëzve”, si për shkak të mprehtësisë së intelektit të Tij dhe shtrirjes së dijes së Tij, ashtu edhe sepse Ai është shumë i vërtetë dhe prej Tij e vërteta duhet të merret me bindje nga gjithë njerëzimi. Ai mbretëron, gjithashtu, në vullnetet e njerëzve, sepse në Të vullneti njerëzor ishte plotësisht dhe përsosmërisht i bindur ndaj Vullnetit të Shenjtë të Perëndisë, dhe më tej, me hirin dhe frymëzimin e Tij, ai e drejton vullnetin tonë të lirë në mënyrë që të na nxisë sa më shumë drejt përpjekjeve fisnike. Ai është gjithashtu Mbreti i zemrave, për shkak të “dashurisë së tij që tejkalon çdo njohuri”; dhe mëshirës dhe mirësisë së Tij që i tërheq të gjithë njerëzit drejt tij, sepse asnjëherë nuk ka pasur dhe as nuk do të ketë njeri që të dashurohet kaq shumë dhe kaq universalisht si Jezu Krishti. Por nëse e meditojmë më thellë këtë çështje, nuk mund të mos shohim se titulli dhe fuqia e Mbretit i përket Krishtit si njeri në kuptimin e plotë dhe të përshtatshëm. Sepse vetëm si njeri mund të thuhet se Ai ka marrë nga Ati “fuqi, lavdi dhe një mbretëri”, meqenëse Fjala e Perëndisë, si konsubstanciale me Atin, ka të gjitha gjërat e përbashkëta me Të, dhe prandaj ka domosdo dominim suprem dhe absolut mbi të gjitha gjërat e krijuara.
A nuk lexojmë në Shkrimin e Shenjtë se Krishti është Mbret? Eshtë ai që do të dalë nga Jakobi për të sunduar, i cili është caktuar nga Ati si mbret mbi Sionin, malin e Tij të shenjtë, dhe do të ketë johebrenjtë për trashëgiminë e Tij dhe skajet e tokës për zotërimin e Tij. Në himnin martesor, ku Mbreti i ardhshëm i Izraelit përshëndetet si një monark i pasur dhe i fuqishëm, lexojmë: “Froni yt, o Perëndi, është në shekuj të shekujve; skeptri i mbretërisë sate është një skeptër drejtësie.” Ka shumë fragmente të ngjashme, por ka një në të cilin Krishti tregohet edhe më qartë. Këtu është parathënë se mbretëria e Tij nuk do të ketë kufij dhe do të pasurohet me drejtësi dhe paqe: “Në ditët e tij do të mbijë drejtësia dhe paqe me bollëk… Dhe ai do të sundojë nga deti në det dhe nga lumi deri në skajet e tokës”.
Pra, ishte padyshim e drejtë, duke pasur parasysh mësimin e Shkrimit të Shenjtë, që Kisha Katolike, e cila është mbretëria e Krishtit në tokë, e destinuar të përhapet midis të gjithë njerëzve dhe të gjitha kombeve, duhej me çdo shenjë nderimi të lavdëronte Autorin dhe Themeluesin e saj në liturgjinë e saj vjetore si Mbret dhe Zot dhe si Mbret i Mbretërve.
Harmonia e përsosur e Liturgjive Lindore me tonen në këtë lavdërim të vazhdueshëm të Krishtit Mbret tregon edhe një herë të vërtetën e aksiomës: Legem credendi lex statuit supplicandi. Rregulli i besimit tregohet nga ligji i adhurimit tonë.
Le të shpjegojmë shkurtimisht natyrën dhe kuptimin e këtij zotërimi të Krishtit. Ai konsiston, në një farë kuptimi, në një fuqi të trefishtë që është thelbësore për zotërimin. Kjo është mjaft e qartë nga dëshmia e shkrimeve të shenjta të paraqitura tashmë në lidhje me dominimin universal të Shëlbuesit tonë, dhe për më tepër është një dogmë e Fesë që Jezu Krishti iu dha njeriut, jo vetëm si Shëlbues, por edhe si ligjdhënës, të cilit i detyrohemi bindje. Jo vetëm që ungjijtë na thonë se Ai bëri ligje, por ata na e paraqesin atë në aktin e krijimit të tyre. Ata që i mbajnë, tregojnë dashurinë e tyre për Mësuesin e tyre Hyjnor dhe Ai premton se ata do të qëndrojnë në dashurinë e Tij. Ai deklaroi pushtetin gjyqësor të Tij siç e mori nga Ati i Tij, kur judenjtë e akuzuan Atë për thyerjen e së shtunës me shërimin e mrekullueshëm të një të sëmuri. “Sepse Ati nuk gjykon askënd, por gjithë gjykimin ia ka dhënë Birit.” Në këtë pushtet përfshihet e drejta e shpërblimit dhe ndëshkimit të të gjithë njerëzve që jetojnë, sepse kjo e drejtë është e pandashme nga ajo e gjykimit. Pushteti ekzekutiv, gjithashtu, i përket Krishtit, sepse të gjithë duhet t’u binden urdhrave të Tij; askush nuk mund t’u shpëtojë atyre, as sanksioneve që Ai ka vendosur.
Kjo mbretëri është shpirtërore dhe ka të bëjë me gjërat shpirtërore. Se kjo është kështu, Shkrimi i Shenjtë e vërteton me bollëk, dhe Krishti me veprat e Tij e konfirmon atë. Në shumë raste, kur hebrenjtë dhe madje apostujt gabimisht supozuan se Mesia do të rivendoste privilegjet dhe mbretërinë e Izraelit, Ai e zmbrapsi dhe e mohoi një sugjerim të tillë. Kur popullata u mblodh rreth Tij në admirim gati për ta shpallur Mbret, Ai u tërhoq nga nderi dhe u arratis. Përpara gjykatësit romak Ai deklaroi se mbretëria e Tij nuk ishte e kësaj bote. Ungjijtë e paraqesin këtë mbretëri si një mbretëri në të cilën njerëzit përgatiten të hyjnë me pendesë dhe në të vërtetë nuk mund të hyjnë veçse me anë të besimit dhe pagëzimit, i cili, megjithëse një rit i jashtëm, nënkupton dhe prodhon një rigjenerim të brendshëm. Kjo mbretëri nuk është kundër askujt tjetër veç asaj të Satanit dhe fuqisë së errësirës. Ajo kërkon nga nënshtetasit e saj një frymë shkëputjeje nga pasuritë dhe gjërat tokësore dhe një frymë butësie. Ata duhet të kenë uri dhe etje për drejtësi, dhe më shumë se kaq, ata duhet të mohojnë vetveten dhe të mbajnë kryqin.
Krishti si Shëlbuesi ynë e bleu Kishën me çmimin e Gjakut të Tij; si prift e ofroi veten dhe vazhdon ta ofrojë veten si viktimë për mëkatet tona. A nuk është, pra, e qartë se dinjiteti i Tij mbretëror merr pjesë në të dyja këto funksione?
Do të ishte një gabim i rëndë, nga ana tjetër, të thuhet se Krishti nuk ka asnjë autoritet në çështjet civile, pasi, për shkak të perandorisë absolute mbi të gjitha krijesat që i janë besuar Atij nga Ati, të gjitha gjërat janë nën pushtetin e Tij. Megjithatë, gjatë jetës së Tij në tokë, Ai u përmbajt nga ushtrimi i një autoriteti të tillë, dhe megjithëse Ai Vetë përçmoi të zotëronte ose të kujdesej për të mirat tokësore, Ai nuk ndërhyri dhe as sot nuk ndërhyn tek ata që i zotërojnë ato.
Kështu, perandoria e Shëlbuesit tonë përqafon të gjithë njerëzit. Për të përdorur fjalët e paraardhësit tonë të pavdekshëm, Papa Luani XIII: “Perandoria e tij përfshin jo vetëm kombet katolike, jo vetëm personat e pagëzuar, të cilët, megjithëse i përkasin Kishës, janë çuar në rrugë të gabuar nga gabimi ose janë shkëputur prej saj me skizëm, por edhe të gjithë ata që janë jashtë besimit të krishterë, në mënyrë që me të vërtetë i gjithë njerëzimi t’i nënshtrohet fuqisë së Jezu Krishtit.” As nuk ka ndonjë ndryshim në këtë çështje midis individit dhe familjes apo shtetit; sepse të gjithë njerëzit, qoftë kolektivisht apo individualisht, janë nën sundimin e Krishtit. Tek Ai është shpëtimi i individit, tek Ai është shpëtimi i shoqërisë. “As nuk ka shpëtim në asnjë tjetër, sepse nuk ka asnjë emër tjetër nën Qiell që i është dhënë njerëzve me anë të të cilit ne duhet të shpëtohemi.” Ai është autori i lumturisë dhe begatisë së vërtetë për çdo njeri dhe për çdo komb. “Sepse një komb është i lumtur kur shtetasit e tij janë të lumtur. Çfarë tjetër është një komb përveç se një numer njerëzish që jetojnë në harmoni?” Prandaj, nëse sundimtarët e kombeve dëshirojnë të ruajnë autoritetin e tyre, të promovojnë dhe rrisin prosperitetin e vendeve të tyre, ata nuk do ta lënë pas dore detyrën publike të nderimit dhe bindjes ndaj sundimit të Krishtit. “Me Zotin dhe Jezu Krishtin, të përjashtuar nga jeta politike, me autoritet që rrjedh jo nga Zoti, por nga njeriu, vetë baza e këtij autoriteti është hequr, sepse arsyeja kryesore e dallimit midis sundimtarit dhe subjektit është eleminuar. Rezultati është se shoqëria njerëzore po lëkundet drejt rënies së saj, sepse nuk ka më një themel të sigurt dhe të fortë.”
Kur njerëzit të kuptojnë, si në jetën private ashtu edhe në atë publike, se Krishti është Mbret, shoqëria më në fund do të marrë bekimet e mëdha të lirisë së vërtetë, disiplinës së rregulluar mirë, paqes dhe harmonisë. Detyra mbretërore e Zotit tonë vesh autoritetin njerëzor të princave dhe sundimtarëve me një rëndësi fetare; ai fisnikëron detyrën e bindjes së qytetarit. Është për këtë arsye që Shën Pali, ndërsa gratë i urdhëron ta nderojnë Krishtin në burrat e tyre dhe skllevërit të respektojnë Krishtin në zotërinjtë e tyre, i paralajmëron që t’u binden atyre jo si njerëz, por si mëkëmbës të Krishtit; sepse nuk është e drejtë që njerëzit e shpenguar nga Krishti t’u shërbejnë njerëzve të tjerë. “Ju jeni blerë me një çmim; mos u bëni skllevër të njerëzve”. Nëse princat dhe magjistratët e zgjedhur siç duhet janë të mbushur me bindjen se ata sundojnë, jo me të drejtën e tyre, por me mandatin dhe në vendin e Mbretit Hyjnor, ata do të ushtrojnë autoritetin e tyre me devotshmëri dhe mençuri dhe do të bëjnë ligjet e do t’i administrojnë ato, duke pasur parasysh të mirën e përbashkët dhe gjithashtu dinjitetin njerëzor të nënshtetasve të tyre. Rezultati do të jetë një paqe dhe qetësi e qëndrueshme, sepse nuk do të ketë më asnjë shkak për pakënaqësi. Njerëzit do të shohin te mbreti ose te sundimtarët e tyre njerëz si ata, ndoshta të padenjë ose të hapur ndaj kritikave, por për këtë arsye ata nuk do të refuzojnë bindjen nëse shohin të pasqyruar tek ata autoritetin e Krishtit Perëndi dhe Njeri. Paqja dhe harmonia gjithashtu do të rezultojnë; sepse me përhapjen dhe shtrirjen universale të mbretërisë së Krishtit njerëzit do të bëhen gjithnjë e më të vetëdijshëm për lidhjen që i lidh ata së bashku, dhe kështu shumë konflikte ose do të parandalohen plotësisht ose të paktën hidhërimi i tyre do të pakësohet.
Pra, nëse mbretëria e Krishtit merr, siç duhet, të gjitha kombet në rrugën e saj, nuk kemi arsye pse të dëshpërohemi për të parë atë paqe që Mbreti i Paqes erdhi për të sjellë në tokë – Ai që erdhi të pajtojë të gjitha gjërat, i cili nuk erdhi për t’i shërbyer, por për të shërbyer, i cili, megjithëse Zot i të gjithëve, na dha veten si model përulësie dhe me ligjin e Tij kryesor bashkoi parimin e dashurisë; I cili tha gjithashtu: “Zgjedha ime është e ëmbël dhe barra Ime është e lehtë”. Oh, çfarë lumturie do të ishte ajo e jona nëse të gjithë njerëzit, individët, familjet dhe kombet do ta linin veten të qeverisen nga Krishti! “Atëherë” për të përdorur fjalët e paraardhësit tonë, Papa Luani XIII, drejtuar ipeshkvinjëve të Kishës Universale, “atëherë së fundi do të shërohen shumë të këqija; atëherë ligji do të rifitojë autoritetin e tij të mëparshëm; paqja me të gjitha bekimet e saj do të rivendoset. Njerëzit do të fusin në këllep shpatat e tyre dhe do të ulin armët e tyre kur të gjithë ta pranojnë dhe t’i binden lirisht autoritetit të Krishtit dhe çdo gjuhë të rrëfejë se Zoti Jezu Krisht është në lavdinë e Perëndisë Atë.”